1,1,1,2-Tetrafluoroetan

1,1,1,2-Tetrafluoroetan

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) 1,1,1,2-tetrafluoroetan Inne nazwy i oznaczenia tetrafluoroetan, norfluran, R-134a, Genetron 134a, HFC-134a, Freon 134a
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C2H2F4
Inne wzory	CH 2FCF 3
Masa molowa	102,03 g/mol
Wygląd	bezbarwny gaz
Identyfikacja
Numer CAS	811-97-2
PubChem	13129
DrugBank	DB13116
SMILES FC(F)(F)C(F)
InChI InChI=1S/C2H2F4/c3-1-2(4,5)6/h1H2 InChIKey LVGUZGTVOIAKKC-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Gęstość 1,2072 g/cm³; ciecz Rozpuszczalność w wodzie nierozpuszczalny w innych rozpuszczalnikach rozpuszczalny w eterze Temperatura topnienia −103,3 °C Temperatura wrzenia −26,5 °C Punkt krytyczny 100,98 °C; 4,053 MPa
Budowa Moment dipolowy 1,80 ± 0,22 D
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2017-04-02] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanego źródła Uwaga Zwroty H H280 Zwroty P P410+P403 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła 0 0 0   Temperatura zapłonu niepalny Numer RTECS KI8842500 Dawka śmiertelna LC50 = 1,5 kg/m³/4 h (szczur, inhalacja)
Podobne związki
Podobne związki	difluoroetan, pentafluoroetan, chlorotetrafluoroetan, trichloroetan
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

1,1,1,2-Tetrafluoroetan, pot. tetrafluoroetan, C
2H
2F
4 – organiczny związek chemiczny z grupy halogenków alkilowych (freonów), fluoropochodna etanu. Jest używany w chłodnictwie. Nie posiada potencjału ODP, natomiast właściwości termodynamiczne ma podobne do dichlorodifluorometanu.

Wykorzystanie

1,1,1,2-Tetrafluoroetan jest „wysokotemperaturowym” ziębnikiem używanym w domowych lodówkach i samochodowej klimatyzacji. Poza tym używa się go jako czynnik rozprężający do produkcji spienionych tworzyw sztucznych, gaz pędny w inhalatorach i podręcznych pojemnikach z tzw. „sprężonym powietrzem”, środek do usuwania wilgoci ze sprężonego powietrza, czasem też do chłodzenia przetaktowywanych komputerów i jako napęd w broni pneumatycznej ASG.

Zgodnie z Dyrektywą 2006/40/WE od 2011 roku stosowanie substancji o GWP wyższym niż 150 (a więc także tetrafluoroetanu) w systemach klimatyzacji samochodowej jest zabronione w nowych typach pojazdów, a od 2017 roku we wszystkich nowych pojazdach. Natomiast w Kalifornii jego sprzedaż może zostać zakazana, by zapobiec nieprofesjonalnej wymianie czynników chłodniczych w klimatyzacji.

Wrzący 1,1,1,2-tetrafluoroetan

Historia

R-134a pojawił się na początku lat 90. XX w. jako zamiennik R-12, ze względu na jego szkodliwe działanie na warstwę ozonową. Przez ostatnie 10 lat zawartość 1,1,1,2-tetrafluoroetanu w atmosferze wyraźnie wzrosła, a w latach 2001–2004 podwoiła się. Charakteryzuje się pomijalnymi potencjałami zmniejszania warstwy ozonowej ODP oraz zakwaszającym deszcze (w wyższych partiach atmosfery R-134a w reakcji rodnikowej jest wolno przekształcany w kwas trifluorooctowy wykrywany w ilości kilku ng/l deszczu), natomiast jego potencjał efektu cieplarnianego jest dość duży (GWP₁₀₀ = 1300).

Bezpieczeństwo

Kontakt tetrafluoroetanu z ogniem lub powierzchniami o temperaturze powyżej 250 °C może spowodować jego rozkład połączony z emisją toksycznych gazów, w tym fluorowodoru HF i fluorku karbonylu COF
2. Stężenie śmiertelne tetrafluoroetanu LC₅₀ dla szczura wynosi 1,5 kg/m³, co oznacza, że jest on względnie nietoksyczny. Jako gaz cięższy od powietrza gromadzi się w dolnych rejonach pomieszczeń, mogąc doprowadzić do utraty przytomności oraz uduszenia z powodu lokalnego braku tlenu.

Szybkie opróżnianie pojemników z tetrafluoroetanem znajdujących się pod ciśnieniem prowadzi do znacznego obniżenia temperatury mogącego wywoływać odmrożenia.

Bibliografia

• David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0  (ang.).

Linki zewnętrzne

• 1,1,1,2-Tetrafluoroetan, międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego, Międzynarodowa Organizacja Pracy  (pol. • ang.).
• 1,1,1,2-Tetrafluorethane. Concise International Chemical Assessment Document 11, IPCS INCHEM [dostęp 2015-03-26]  (ang.).