Afrodyzjaki – substancje, co do których panuje opinia, że powodują one zwiększony popęd płciowy lub potencję. Zwykle działają bezpośrednio lub pośrednio na przewodnictwo dopaminergiczne lub modyfikują poziom hormonów płciowych. Często są to zwykłe pokarmy i napoje. Uważa się, że działanie takie ma szampan, kawa z dodatkiem imbiru, cynamonu i koziego mleka, owoce morza, morele zmiksowane z mleczkiem pszczelim. Jednym z najsilniejszych afrodyzjaków jest johimbina.
Podział afrodyzjaków
Ze względu na cel działania, afrodyzjaki można podzielić na dwie grupy:
- Afrodyzjakami określa się środki, zwykle o charakterze magicznym, często tzw. napoje miłosne, mające spowodować zakochanie się lub ukierunkowany pociąg seksualny, dawniej nazywane lubczykami.
- Afrodyzjakami nazywa się też substancje mające zwiększyć możliwości seksualne, najczęściej przez pobudzenie (lub poprawienie) erekcji prącia u mężczyzn lub pobudzenie seksualne u kobiet, niekoniecznie powiązane z miłością.
Ze względu na sposób działania afrodyzjaki można dzielić na:
- magiczne, w większości przypadków niemające w swym składzie żadnych substancji oddziaływających w oczekiwany sposób na organizm.
- magiczne lub ludowe, mogące rzeczywiście skutecznie działać, dzięki zawartym w nich substancjom
- ludowe lub tradycyjne środki, bez działania magicznego, często określone pokarmy lub napoje. Niekiedy tradycja przypisuje właściwości afrodyzjaku potrawom przyrządzonym z produktów przypominających członek w stanie erekcji (szparagi, smardze, młode pędy bambusa, pora). Niekiedy badania naukowe wykazały, że niektóre z nich mogą pozytywnie wpływać na seksualność, np. dzięki dużej zawartości pewnych mikroelementów lub witamin albo dużą kaloryczność. Jedzenie niektórych afrodyzjaków może być bardzo niebezpieczne – np. japońskiej ryby fugu.
- lekarstwa medycyny naturalnej i ludowej, skuteczne działanie niektórych zostało pozytywnie zweryfikowane przez naukę. Często jednak stosowanie niektórych środków (np. hiszpańskiej muchy) może mieć niekorzystne uboczne skutki. Wiara w niektóre tradycyjne medykamenty czasem przyczynia się do polowania na zagrożone lub zanikające gatunki zwierząt lub zbieranie chronionych roślin. (np. róg nosorożca stosowany w medycynie chińskiej)
- współczesne lekarstwa – oferowane przez firmy farmaceutyczne mają różne działanie. Niekiedy tylko efektem placebo, wzmocnionym odpowiednio dobranymi witaminami i mikroelementami, czasem oddziaływanie na ciała jamiste członka, poprawiającymi lub zwiększającymi ukrwienie lub wpływającymi pozytywnie na system nerwowy. Mają formy tabletek, kapsułek, kropli lub maści.
- narkotyki, środki odurzające, alkohol – najczęściej ich działanie opiera się na zmniejszeniu lub zniesieniu hamulców moralnych, nieśmiałości, wstydu lub spowodowaniu stanu ogólnej euforii lub pobudzenia.
- Pewnego rodzaju afrodyzjakami są kosmetyki zawierające według producentów ludzkie feromony, mające zwiększać atrakcyjność seksualną osoby ich używającej.
Przykłady afrodyzjaków
- pokarmy: awokado, truskawki, befsztyki (zwłaszcza krwiste lub tatarskie), cebula (szczególnie zupa cebulowa), czekolada, dziczyzna, grzyby (pierścieniaki, smardze, trufle), jaja (szczególnie przepiórcze), kawior, małże, miód, orzechy włoskie, ostrygi, pory, ryby (szczególnie fugu, pstrągi, rekin, sardynki), seler, sery (roquefort, sery kozie), suszone owoce (daktyle, figi, morele), szparagi;
- przyprawy: chili, chrzan, cynamon, czosnek, cząber, gałka muszkatołowa, imbir, kardamon, pieprz, pieprz kajeński, wanilia, kapary, seler;
- zioła i preparaty roślinne: epimedium wielkokwiatowe, lotos, lubczyk ogrodowy, muira-puama, niektóre kaktusy, nasiona powoju amerykańskiego, Damiana (Turnera diffusa), preparaty z miłorzębu, preparaty, cukierki i herbaty z żeń-szenia; ruta stepowa
- napoje: czekolada, kakao, kawa, szampan, różne koktajle alkoholowe i mleczne, mleko kozie;
- medykamenty i paramedykamenty: johimbina, kantarydyna, mleczko pszczele, papaweryna, preparaty witaminowe, DHEA.
- leki wydawane z przepisu lekarza o udowodnionej skuteczności w pewnych formach zaburzeń erekcji: Cialis, Viagra, preparaty hormonalne (np. zawierające testosteron, estrogen).
Afrodyzjaki w przeszłości
Z umiejętności przygotowywania magicznych eliksirów wzmagających popęd płciowy słynęły czarownice. Do typowych składników tychże mikstur należały: żywica drzew, jądra zwierząt, ostrygi, jaszczurki, przepiórki, fasola oraz włosy należące do mężczyzny, na którego miał zostać rzucony czar. Warzywami pełniącymi rolę afrodyzjaków były: karczochy, szparagi, por, pasternak, rzepa, sałata, kapusta, a wśród grzybów: trufle. Do środków roślinnych należała mandragora oraz przedstawiciel storczykowatych – Coeloglossum bracteatum, którego ziele należało rozpuścić w kozim mleku.
Częstą praktyką wśród kobiet było przygotowywanie potraw i specyfików wzmagających pociąg seksualny partnera. Jednym z bardziej drastycznych sposobów było przyrządzanie mężowi potrawy z ryby, którą należało żywą włożyć do pochwy, poczekać, aż zdechnie a następnie wyjąć i ugotować. Popularne wśród kobiet było też posmarowanie skóry miodem, posypanie jej pszenicą, następnie zeskrobanie ziarna i zmielenie go w młynku, przy czym najważniejszą rzeczą było, aby obracać rączkę w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara (obracanie jej w drugą stronę wywoływało impotencję). Z tak uzyskanej mąki należało upiec chleb i podać go do zjedzenia partnerowi. Istotny był także sposób wyrabiania ciasta, otóż należało to robić między udami a im wyżej, tym lepsze przynosiło efekty.
W kręgu kultury francuskiej obfitość orzechów laskowych wiązano ze wzrostem urodzin dzieci. Z tego też względu od XV do XVIII w. za afrodyzjak uznawano popiół ze spalonych skorupek tych orzechów.
W medycynie Wschodu popularnym afrodyzjakiem był sproszkowany róg nosorożca, o którym obecnie wiadomo, że składa się wyłącznie z keratyny.
