Biologia molekularna – nauka podstawowa zajmująca się biologią na poziomie molekularnym. Bada, w jaki sposób funkcjonowanie organizmów żywych uwarunkowane jest właściwościami budujących je cząsteczek, a zwłaszcza biopolimerów, jakimi są kwasy nukleinowe i białka. Zazębia się ona z takimi dziedzinami wiedzy jak genetyka, biochemia, biofizyka czy cytologia.
William Astbury w „Nature” opisał, że biologia molekularna:
... jest szczególnie zainteresowana formami biologicznych cząsteczek, ich trójwymiarową strukturą, genezą i ich funkcjonowaniem.
Techniki biologii molekularnej
- Metody analizy.
-
Genomu:
- Izolacja i oczyszczanie DNA,
- Izolacja i oczyszczanie plazmidowego DNA,
- Amplifikacja DNA PCR,
- Amplifikacja DNA metodą PCR in situ,
- Elektroforeza żelowa,
- Analiza wyznakowanych fluorescencyjnie fragmentów STR,
- Analiza polimorfizmu typu SNP,
- Sekwencjonowanie DNA,
- Sekwencjonowanie genomowe,
- Analiza mikromacierzy SNP,
- Analiza restrykcyjna fragmentów DNA,
- Hybrydyzacja kwasów nukleinowych w tym metodą Hybrydyzacja kwasów nukleinowych,
- Tworzenie bibliotek genomowych
-
Transkryptomu:
- Izolacja i oczyszczanie RNA,
- Izolacja i oczyszczanie miRNA,
- Izolacja i oczyszczanie piRNA (biologia),
- Odwrotna transkrypcja RNA do cDNA,
- Amplifikacja cDNA metodą Real time PCR,
- Amplifikacja cDNA metodą RACE PCR,
- Analiza ekspresji genów metodą mikromacierzy,
-
Proteomu:
- Izolacja i oczyszczanie białek,
- Sekwencjonowanie białka,
- Mikromacierz białkowa,
- Metody immunohistochemiczne
- Metody mikroskopowe w tym analiza proteomu z wykorzystaniem mikrodysekcji laserowej
-
Metabolomu:
- Analiza biochemiczna metabolitów metodą spektrometrii masowej,
- Analiza biochemiczna metabolitów metodą spektrometrii masowej,
- Spektroskopia EPR,
- Spektroskopia NMR,
- Spektroskopia UV-VIS,
- Analiza chemiczna płynów ustrojowych, wydzielin i wydalin w diagnostyce laboratoryjnej,
-
Genomu:
- Metody syntezy in vitro:
- Synteza genów,
- Synteza oligonukleotydów z wykorzystaniem syntetyzera DNA/RNA,
- Synteza białek z wykorzystaniem syntetyzera białek,
- Synteza białek rekombinowanych w systemach in vitro (lizatów kiełków pszenicy, erytrocytów króliczych),
- Metody biosyntezy in vivo:
-
Inżynieria genetyczna:
- Przecinanie DNA z wykorzystaniem enzymów restrykcyjnych,
- Łączenie fragmentów DNA z wykorzystaniem ligaz,
- Wprowadzanie do genomu insertów DNA z wykorzystaniem transpozaz,
- DNA i tworzenie konstruktów genetycznych,
- Biosynteza białek rekombinowanych tj.: Rekombinowana insulina, erytropoetyna, rekombinowane enzymy i inne,
- Biosynteza białek rekombinowanych,
- Tworzenie szczepionek opartych o białka rekombinowane,
- Tworzenie szczepionek genetycznych,
- Tworzenie organizmów genetycznie modyfikowanych - GMO
- Transformacja bakterii z wykorzystaniem:
- Transfekcja komórek eukariotycznych z wykorzystaniem:
-
Inżynieria genetyczna:
- Metody mikromanipulacji in vivo na poziomie molekularnym:
- Mikromanipulacje z wykorzystaniem mikroskopii laserowej i szczypiec optycznych,
- Wprowadzanie i usuwanie wybranych organelli komórkowych,
- Wprowadzanie całego chromosomu do komórek za pomocą szczypiec optycznych,
- Metody wykorzystywane w zapłodnieniu in vitro,
- Metody terapii genowej w medycynie molekularnej.
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Podręcznik do biologii molekularnej. zguw.ibb.waw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-21)].
- James Tabery, Monika Piotrowska, Lindley Darden, Molecular Biology, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy [online], CSLI, Stanford University, 20 kwietnia 2015, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-08-07] (ang.).
-
Molecular biology (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-12].
Kontrola autorytatywna (dziedzina biologii):