 kolonie bakterii Legionella w skaningowej mikroskopii elektronowej | |
| Czynnik chorobotwórczy | |
| Nazwa |
Legionella pneumophila |
|---|---|
| Epidemiologia | |
| Prawo | |
| Przymusowe leczenie |
Nie |
| Podlega zgłoszeniu WHO |
Tak |
| legionellosis | |
| |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 |
A48.1 |
|---|---|
| ICD-10 |
A48.2 |
Choroba legionistów (inaczej legioneloza lub legionelloza) – to ciężka zakaźna choroba dróg oddechowych wywołana zakażeniem Gram-ujemną bakterią Legionella pneumophila. Po raz pierwszy bakteria ta została wyizolowana podczas epidemii zachorowań, która miała miejsce w 1976 r. w Filadelfii, w trakcie zjazdu weteranów wojennych w hotelu Bellevue Stratford Hotel.
Gorączka Pontiac jest inną, łagodną postacią zakażenia, która przebiega jako grypopodobna choroba, bez zapalenia płuc i z tendencją do samoistnego ustępowania. Po raz pierwszy rozpoznano ją w 1968 r. w budynku departamentu zdrowia w Pontiac w stanie Michigan w USA.
Zachorowania w Filadelfii w 1976 r.
W lipcu 1976 r. w Bellevue-Stratford Hotel w Filadelfii odbywał się zjazd amerykańskiej organizacji kombatanckiej American Legion. Już dwa dni od jej rozpoczęcia jeden z uczestników zachorował na ciężkie zapalenie płuc. Liczba osób, które zachorowały, różni się w zależności od źródeł, ale przyjmuje się, że ogółem zachorowało 221 z czego 34 osoby zmarły (29 uczestników i 5 z obsługi hotelu).
Dochodzenie przeprowadzone przez ośrodek CDC z Atlanty ostatecznie 18 stycznia 1977 r. dowiodło, że to bakteria Legionella pneumophila jest odpowiedzialna za te zachorowania.
Do rozwoju bakterii doszło w hotelowym systemie klimatyzacji.
Epidemiologia
W 2005 roku w Polsce zanotowano 21 przypadków legionellozy.
Do zakażenia się bakteriami Legionella dochodzi poprzez wdychanie wodnego aerozolu. Bakteria staje się groźna dla życia i zdrowia wyłącznie, gdy dostanie się do układu oddechowego w postaci mieszaniny wodno-powietrznej. Źródłem zakażenia może być np. prysznic, klimatyzacja lub wieża chłodnicza. Wypicie wody, w której znajdują się bakterie nie stanowi zagrożenia.
Objawy chorobowe
- okres inkubacji 2 - 10 dni
- gorączka, dreszcze
- uczucie osłabienia, złe samopoczucie, senność
- jadłowstręt
- bóle głowy i bóle mięśniowe
- objawy ze strony układu pokarmowego:
- kaszel suchy, w późniejszym okresie wilgotny
- ból w klatce piersiowej o charakterze opłucnowym
- krwioplucie
- bradykardia u ponad 60% chorych oraz obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
- hiponatremia, hipofosfatemia, podwyższenie poziomu transaminaz
- objawy neurologiczne:
Diagnostyka
- test immunofluoroscencyjny plwociny i krwi
- hodowla bakterii z plwociny i krwi
- badanie radioimmunologiczne moczu
- reakcja łańcuchowa polimerazy (PCR)
- badanie RTG klatki piersiowej - brak charakterystycznego obrazu radiologicznego, często powoduje plamiste, zlewające się zacienienia, w 50% przebiegające z pojawieniem się wysięku w opłucnej. Cechą charakterystyczną jest też późne, nawet kilka miesięcy po zachorowaniu, ustępowanie zmian radiologicznych
- bronchoskopia
Leczenie
Podstawą leczenia jest stosowanie antybiotyków.
Antybiotyki z wyboru: azytromycyna, klarytromycyna, ciprofloksacyna.
W trakcie leczenia należy wyrównać współistniejące zaburzenia wodno-elektrolitowe.
Rokowanie
Śmiertelność wynosi od 10% u osób prawidłowo leczonych, bez współistniejących zaburzeń odporności, do 80% u osób nieleczonych bądź ze współistniejącymi zaburzeniami odporności.
