Chromosom Y – jeden z chromosomów płciowych u większości ssaków.
Obecność chromosomu Y wraz z chromosomem X w jądrze komórki determinuje u człowieka płeć męską. Jest to spowodowane obecnością genu SRY na chromosomie Y.
U człowieka chromosom Y składa się z 58 milionów par zasad (58 Mbp) i zawiera 78 genów, co odpowiada około 0,38% całkowitej ilości DNA w ludzkiej komórce. Większość sekwencji ludzkiego chromosomu Y jest specyficzna dla mężczyzn, i tylko niewielkie fragmenty (tzw. region pseudoautosomalny, ok. 3 Mbp) ulegają rekombinacji z homologicznymi fragmentami na chromosomie X. U ludzi chromosom Y oprócz tego, że zawiera gen warunkujący płeć wpływa też na rozwój mózgu.
Istnienie i rola chromosomu Y zostały opisane przez Nettie Stevens w 1905 roku.
Aberracje chromosomalne
Fenotyp spowodowany disomią chromosomu Y określa się jako Zespół XYY. Mężczyźni z kariotypem 47,XYY zwykle są nieco wyżsi niż przeciętna w populacji i mają normalny poziom testosteronu. Pierwsze doniesienia sugerowały związek tej wady z nadmierną agresywnością, jednak dalsze badania tego nie potwierdziły.
Zobacz też
Bibliografia
- Skaletsky H, Kuroda-Kawaguchi T, Minx PJ, Cordum HS, Hillier L, Brown LG, Repping S, Pyntikova T, Ali J, Bieri T, Chinwalla A, Delehaunty A, Delehaunty K, Du H, Fewell G, Fulton L, Fulton R, Graves T, Hou SF, Latrielle P, Leonard S, Mardis E, Maupin R, McPherson J, Miner T, Nash W, Nguyen C, Ozersky P, Pepin K, Rock S, Rohlfing T, Scott K, Schultz B, Strong C, Tin-Wollam A, Yang SP, Waterston RH, Wilson RK, Rozen S, Page DC. The male-specific region of the human Y chromosome is a mosaic of discrete sequence classes. „Nature”. 423. 6942, s. 825–837A, 2003. PMID: 12815422.
- Rozen S, Skaletsky H, Marszalek JD, Minx PJ, Cordum HS, Waterston RH, Wilson RK, Page DC. Abundant gene conversion between arms of palindromes in human and ape Y chromosomes. „Nature”. 423. 6942, s. 873–876, 2003. PMID: 12815433.
Linki zewnętrzne
- Human Genome Organisation (ang.)
- Chromosom Y. ghr.nlm.nih.gov. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-29)]. w bazie Genetics Home Reference (ang.)