Czystość

Czystość – w licznych systemach religijnych i obyczajowych cnota, dzięki której człowiek jest zdolny kontrolować swoje pragnienia seksualne i mądrze nimi zarządzać. Wymaga ona panowania nad sobą, formacji charakteru i ducha poświęcenia.

Cnota chrześcijańska

W chrześcijaństwie czystość jest cnotą uzdalniającą osobę do przeżywania małżeństwa i dziewictwa w sposób moralnie piękny, zgodny z ich dobrem. Jest ona tradycyjnie uznawana za jeden z konkretnych przejawów cnoty umiarkowania.

Kościół rzymskokatolicki

Istota

Istotą cnoty czystości w chrześcijaństwie jest zdolność do zachowania porządku moralnego w miłości, dzięki postawie czci wobec świętości, która obecna jest w sakramencie małżeństwa oraz w życiu w dziewictwie poświęconym Chrystusowi. Cześć ta ma naturę religijną, duchową. Według Augustyna z Hippony jest ona możliwa wyłącznie dzięki wierze.

W różnych stanach

W katolicyzmie wszyscy wierzący powołani są do życia w czystości, w sposób zależny od stanu, w jakim żyją:

• w przypadku małżonków polega na współżyciu seksualnym wyłącznie w obrębie małżeństwa (nierozerwalnego i monogamicznego związku osób różnych płci), nadaniu mu pełni różnorodnych znaczeń, na przeciwstawieniu się wszelkiej formie banalizacji i instrumentalizacji drugiej osoby oraz na otwartości na życie, zgodnie z wolą Bożą;
• dla narzeczonych oznacza powstrzymywanie się od współżycia seksualnego przed zawarciem sakramentu małżeństwa (czystość przedmałżeńska);
• od osób bezżennych wymaga się całkowitego powstrzymania się od współżycia seksualnego i wysublimowania seksualności, czyli nastawienia jej na jakość afektywną i duchowość.

Praktyczne zastosowanie czystości musi się liczyć ze zróżnicowaniem ludzkich sytuacji i z gotowością do akceptowania etapów wzrastania, które nie są dla wszystkich identyczne i które muszą być wspomagane działaniem łaski Bożej. Czystość nie dotyczy jednak tylko zewnętrznej sfery kontaktów seksualnych, ale przede wszystkim czystości wewnętrznej: serca i umysłu, do czego dążyć trzeba w każdym stanie, wieku i sytuacji życiowej.

Świadkowie Jehowy

Świadkowie Jehowy uważają, że pojęcie czystości dotyczy czystości fizycznej, umysłowej, moralnej i duchowej (rozumianej jako niedopuszczenie do łączenia nauk biblijnych z innymi, sprzecznymi z Biblią poglądami i praktykami).

Chcą zachowywać czystość, dlatego wystrzegają się m.in.: wszystkich niedozwolonych stosunków płciowych poza obrębem małżeństwa zawartego zgodnie z Biblią (cudzołóstwa, rozpusty). Kategorycznie wystrzegają się mieszkania pod jednym dachem z osobą niebędącą jeszcze partnerem małżeńskim; wystrzegają się życia w konkubinacie, a przedmałżeńskie kontakty seksualne uznają za grzech rozpusty. Uważają, że chcąc być czystym pod względem moralnym należy unikać też niemoralnych rozmów, pornografii, masturbacji. Wystrzegają się również innych nieczystości: pijaństwa – samo umiarkowane spożywanie napojów alkoholowych jednak nie jest zakazane, palenia i zażywania tytoniu, zażywania narkotyków i innych środków odurzających, wulgaryzmu oraz jakichkolwiek form okultyzmu (m.in. wróżbiarstwa, spirytyzmu, przesądów, horoskopów, astrologii czy magii) (1 P 1:16; Rz 12:2; 2 Kor 7:1; Pwt 18:9–13; 1 Kor 10:21, 22; Gal 5:20, 21). Przywiązują wagę do schludnego wyglądu – ubioru i fryzury (1 Tm 2:9, 10; 1 Kor 10:31). Unikają rozrywki związanej z przemocą, niemoralnością czy okultyzmem.

Uważają, że wtedy są moralnie czyści, kiedy ich myśli, słowa i czyny są czyste w oczach Jehowy Boga, który w Biblii nakazuje unikać wszelkiego rodzaju nieczystości seksualnej oraz niemoralności. W przypadku, gdy jakiś Świadek Jehowy popełni jakiś poważny grzech, a nie okaże szczerej skruchy i żalu za swoje złe postępowanie, wtedy tzw. komitet sądowniczy złożony ze starszych zboru, może go wykluczyć ze społeczności. Ponieważ dalsze nieczyste, niemoralne postępowanie miałoby zły wpływ na inne osoby w zborze. Istnieje możliwość powrotu, jeśli zmieni swoje postępowanie (do czasu powrotu będzie traktowany jak osoba wykluczona, co oznacza unikanie z nim wszelkich kontaktów).

Zobacz też

• Nieczystość seksualna
• Redemptionis donum

Bibliografia

• Häring B. CSSR: The Virtue of Chastity - Sins Against Chastity. W: Tenże: The Law of Christ. Moral Theology for Priests and Laity. E. G. Kaiser CPPS (przekład z j. niem.). T. 3 (Teologia moralna szczegółowa). Cork: 1967, s. 286-312. (ang.).
• Augustyn z Hippony: Małżeństwo i pożądliwość (księga I). W: Pisma świętego Augustyna o małżeństwie i dziewictwie. Przekład i komentarz. Krzysztof Kościelniak OFMConv (przekład), Augustyn Eckmann (red.). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2003, s. 343-390.