Doula (z stgr. δούλη, dosłownie: „służąca, niewolnica”) – wykształcona i doświadczona również w swoim macierzyństwie kobieta, zapewniająca ciągłe niemedyczne, fizyczne, emocjonalne i informacyjne wsparcie matce i rodzinie na czas ciąży, porodu i po porodzie (za definicją Stowarzyszenia Doula w Polsce).
Określenie „doula” na kobietę, która wspiera młodą matkę w karmieniu piersią i opiece nad noworodkiem, zostało użyte przez antropolożkę Danę Raphael po raz pierwszy w latach 70. w Stanach Zjednoczonych w książce Tender Gift: Breastfeeding. W latach późniejszych zostało rozszerzone również na wsparcie w czasie porodu, dzięki pracom lekarzy Marshalla Klausa i Johna Kennela. Prowadzili oni w Gwatemali badania dotyczące wpływu porodu na tworzenie się więzi matki z dzieckiem. Odkryli znaczący pozytywny wpływ bez skutków ubocznych wsparcia udzielanego przez przeszkoloną osobę, której zadaniem jest wyłącznie udzielanie wsparcia rodzącej kobiecie. Swoje odkrycie opublikowali w przełomowej książce Mothering the Mother (obecnie The Doula Book). Pod koniec lat 80. idea douli trafiła do Europy Zachodniej.
Doule w Polsce
W Polsce pierwszą przeszkoloną doulą jest Małgorzata Sikora-Borecka, działająca od 2003. W 2006 roku na zaproszenie do udziału w międzynarodowej konferencji Fundacji Rodzić po Ludzku przyjechały doule – holenderskie instruktorki. W latach 2009–2011 Fundacja Rodzić po Ludzku organizowała szkolenia dla doul. W 2011 powstała pierwsza organizacja zrzeszająca doule – Stowarzyszenie DOULA w Polsce. Od tego roku organizacja ta szkoli przyszłe doule oraz zrzesza i dokształca pracujące doule. W 2012 Stowarzyszenie zostało członkiem European Doula Network.
W styczniu 2015 roku doula (asystentka kobiety w czasie ciąży i porodu) została wpisana na listę zawodów w Polsce.
W 2015 roku w Wielkopolskiej Szkole Medycznej otwarto pierwsze w Polsce roczne (dwusemestralne) Studium dla doul, przeznaczone dla osób chcących poszerzać swoje kompetencje w obszarze niemedycznej opieki okołoporodowej i wykonywać zawód douli. Program studium został opracowany przez dr n. med. Małgorzatę Chochowską oraz mgr Patrycję Werbińską. Program studium i jego założenia powstały w oparciu o interdyscyplinarne studia podyplomowe przeznaczone dla fizjoterapeutów i położnych: Holistyczna Opieka Okołoporodowa (prowadzone przez Wyższą Szkołę Edukacji i Terapii im. K. Milanowskiej w Poznaniu), stworzone od podstaw przez dr n. med. Małgorzatę Chochowską (kierownictwo merytoryczne i programowe studiów oraz studium). Program studium z założenia wyróżniał interdyscyplinarny i holistyczny charakter, bazujący przy tym na EBM (Evidence Based Medicine - medycynie opartej na dowodach).
W 2019 roku Stowarzyszenie DOULA w Polsce uruchomiło Akademię Wsparcia Okołoporodowego doula.edu.pl dla przyszłych doul - dwusemestralny program stworzony i realizowany z wykorzystaniem wiedzy, praktyki i doświadczenia pracujących w Polsce doul i bazujący na EBM.
Zobacz też
- położna
- opieka okołoporodowa
- fizjoterapeuta
- fizjoterapia uroginekologiczna
Bibliografia
- Fundacja Rodzić po Ludzku. rodzicpoludzku.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-19)].
- Stowarzyszenie Doula w Polsce
- Doula, czyli właściwy człowiek na właściwym miejscu (dostęp: 2011-07-12)
- Badania dotyczące wpływu douli na poród
