Dyzenteria

Młody mężczyzna chorujący na dyzenterię (ilustracja z Kranken-Physiognomik K.H. Baumgärtnera z 1929).

Dyzenteria, czerwonka (gr. δυσεντερία, dysentería) – ostra choroba zakaźna jelit, w szczególności jelita grubego, której objawem jest uporczywa biegunka i obecność krwi oraz śluzu w stolcu. Nieleczona prowadzi do śmierci.

Przyczyny

Choroba zazwyczaj wywołana jest infekcją bakteryjną lub pierwotniakową oraz inwazją pasożytów, ale może też być spowodowana podrażnieniem chemicznym lub infekcją wirusową. Dwoma najczęstszymi patogenami wywołującymi dyzenterię są: pałeczka z rodzaju Shigella i ameba Entamoeba histolytica. Chorobę wywoływaną przez bakterie określa się mianem czerwonki bakteryjnej, a wywoływaną przez amebę - czerwonką amebową, także nazywaną pełzakowicą.

Najczęstszą przyczyną szigelozy w Afryce i Azji jest S. flexneri, natomiast w Europie S. sonnei.

Objawy

Objawem dominującym jest bardzo częste (nawet kilkadziesiąt razy na dobę) oddawanie luźnych stolców oraz przyspieszony pasaż jelitowy. Czasem towarzyszą im krwiste wymioty. Ilość i objętość stolców, a także ich wygląd (np. domieszka śluzu lub krwi) zależą od rodzaju czynnika wywołującego chorobę. Ze względu na uszkodzenie nabłonka jelitowego dochodzi do przejściowej nietolerancji laktozy.

Leczenie

Leczenie polega przede wszystkim na doustnym uzupełnianiu wody, elektrolitów i węglowodanów, a gdy jest to niemożliwe (np. z powodu wymiotów) wówczas stosuje się dożylne podawanie płynów. Terapia antybiotykami lub chemioterapeutykami powinna być prowadzona w zależności od oceny klinicznej sytuacji pacjenta i laboratoryjnej identyfikacji patogenu.

Bibliografia

• MSD Manual. Wyd. 1 polskie. Wrocław: Urban&Partner, 1995. ISBN 83-85842-75-6.