Higiena (gr. hygeinos – leczniczy) – dział medycyny badający wpływ środowiska na zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka. Celem tych badań jest zapewnienie poszczególnym osobom oraz społeczeństwu jak najlepszych warunków rozwoju fizycznego i psychicznego. Praktycznymi wynikami higieny są wskazania dotyczące usuwania z życia ludzkiego wpływów ujemnych, w różny sposób zagrażających zdrowiu i wprowadzania czynników dodatnich.
Higiena dzieli się na wiele dziedzin, zajmujących się poszczególnymi środowiskami życia i działalności ludzkiej: higiena osobista, szkolna, cyfrowa, hodowli zwierząt, komunalna, społeczna, pracy, jazdy oraz żywności i żywienia. Pojęcie higieny jest odnoszone również do języka: socjolingwistka Deborah Cameron wprowadziła termin „higiena werbalna” jako określenie na próby interwencji w dziedzinie praktyki językowej.
Higiena należy do norm witalnych, ogólnie jest dążeniem ludzi do utrzymania swojego zdrowia w jak najlepszym stanie przez jak najdłuższy czas oraz dążeniem do maksymalnego przedłużenia życia.
