Jonizator wody – urządzenie gospodarstwa domowego, które zgodnie z deklaracjami dystrybutorów zwiększa pH wody pitnej wykorzystując elektrolizę, aby oddzielić ze strumienia wody związki zasadowe i kwasowe. Zwolennicy twierdzą, że konsumpcja wody alkalicznej (zasadowej) przynosi wiele korzyści zdrowotnych, podobnie jak jedna z praktyk medycyny niekonwencjonalnej – dieta alkaliczna. Twierdzenie to bywa krytykowane na gruncie chemii i fizjologii. Niektóre badania potwierdzają jednak korzystne działanie wody alkalicznej na organizm, w tym poprawę trawienia, działanie spowalniające procesy starzenia, lepsze parametry nawadniające i metabolizm.
Urządzenia te zyskały popularność w Japonii i innych krajach Dalekiego Wschodu, zanim trafiły na rynki USA i Europy.
Działanie
Pomimo swojej nazwy „jonizatory wody” są zaprojektowane, aby pracować jako elektrolizery wody. Elektroliza jest procesem elektrochemicznym, w którym woda rozkładana jest na wodór i tlen pod wpływem prądu elektrycznego. W procesie elektrolizy chemicznie czystej wody na anodzie zachodzi reakcja:
- 4 OH−
→ 4 e−
+ 2 H
2O + O
2
ponieważ jony OH- powstają w wyniku autodysocjacji wody 2 H2O ⇌ H3O+ + OH-, to proces ten można opisać następującym równaniem:
- 6 H
2O → 4 e−
+ O
2 + 4 H
3O+
tymczasem na katodzie zachodzi reakcja 2 H3O+ + 2 e- → H2 + 2 H2O, jednak ponieważ kationy H3O+ również powstają w wyniku dysocjacji wody, to w rezultacie zapis wygląda tak:
- 2 H
2O + 2 e−
→ H
2 + 2 OH−
Wobec tego sumaryczny zapis reakcji chemicznej wygląda następująco:
- 2 H
2O → 2 H
2↑ + O
2↑
Elektroliza chemicznie czystej wody zachodzi bardzo powoli ze względu na bardzo niskie stężenia jonów hydroniowych i wodorotlenkowych (rzędu 10-7mol/dm3). W porównaniu z nimi bieżąca woda zawiera bardzo duże stężenia kationów metali (głównie Na+, K+, Ca2+ i Mg2+) oraz anionów Cl- i HCO3-, które ułatwiają elektrolizę. To reakcje wymienionych anionów dominują na anodzie – na przykładzie jonu chlorkowego zachodzące w pobliżu tej elektrody reakcje można opisać poniższym układem równań:
- 2 Cl−
→ 2 e−
+ Cl
2 - Cl
2 + 2 H
2O ⇌ HOCl + H
3O+
+ Cl−
Dlatego podobne urządzenia są używane do produkcji wody elektrolizowanej, która zawierając wybielacz jest używana jako środek dezynfekujący.
Podczas elektrolizy woda znajdująca się w pobliżu anody jest odrobinę bardziej kwasowa, natomiast w pobliżu katody zasadowa. Rola jonizatorów wody polega na odprowadzaniu wody znajdującej się w pobliżu katody. Po tym zabiegu woda ma zwiększony poziom jonów wodorotlenkowych (OH−
) i wyższe pH (bardziej zasadowe). Efektywność procesu jest dyskusyjna, ponieważ proces elektrolizy wymaga znacznych nakładów czasu i energii; stąd poziom jonów wodorotlenkowych, które mogą zostać wygenerowane w bieżącym strumieniu wody, w najlepszym wypadku będzie minimalny.
Oświadczenia zdrowotne
Jonizatory wody są zazwyczaj reklamowane na podstawie oświadczeń zdrowotnych opartych o ich zdolność do uczynienia wody bardziej zasadową. Deklarowany jest szeroki zakres korzyści, obejmujący zdolność do spowolnienia procesu starzenia, zapobieganie chorobom, a nawet ochronę przed opadem radioaktywnym. Brak jest faktów empirycznych, zarówno potwierdzających te deklaracje, jak i wskazujących zauważalny wpływ picia „jonizowanej wody” na ciało ludzkie. Picie „jonizowanej wody” nie powinno nawet wpływać na pH ciała ze względu na proces homeostazy.
