Kardioonkologia

Kardioonkologia lub onkokardiologia – dziedzina medycyny zajmująca się wszystkimi aspektami prewencji, diagnostyki obrazowej i laboratoryjnej oraz leczenia chorób sercowo-naczyniowych u pacjentów z nowotworami.

Historia

Wydłużenie średniej długości życia chorych na nowotwory w latach 90. ujawniło, że niektóre metody leczenia powodują istotne dla rokowania działania niepożądane, dot. zwłaszcza układu krążenia.  Doprowadziło to pod koniec tej dekady do sformułowania podstaw profilaktyki i terapii naczyniowej chorych na nowotwory. Daniela Maria Cardinale jako jedna z pierwszych użyła wtedy terminu „kardioonkologia”. Pierwszy ośrodek onkokardiologii powstał w MD Anderson Cancer Center w Stanach Zjednoczonych w 2000 r. W Europie pionierami byli Włosi, a dokładnie Istituto Europeo di Oncologia w Mediolanie, gdzie Oddział Kardioonkologii stworzyli Carlo Cipolla i Daniela Maria Cardinale. Pod koniec pierwszej dekady XXI w. rozpoczął się okres większego zainteresowania dziedziną. W 2009 r. powstało International CardiOncology Society (ICOS) i w tym samym roku zorganizowało pierwszy międzynarodowy kongres. Od 2015 roku organizowane są one jako Global Cardio-Oncology Summit (Nashville - 2015, Vancouver - 2016, Londyn - 2017, Tampa - 2018). W 2012 r. w Wielkiej Brytanii założono British Cardio-Oncology Society.

Rozwój kardioonkologii w Polsce

Inicjatywa stworzenia pod patronatem ICOS wschodnioeuropejskiego oddziału towarzystwa (East European Branch of International Cardio-Oncology Society) z siedzibą w Europejskim Centrum Zdrowia Otwock zrodziła się podczas kongresu w Mediolanie w 2012 r. Do jego zawiązania doszło w 2013 r. w Klinice Krążenia Płucnego i Chorób Zakrzepowo-Zatorowych w Otwocku.

Organem prasowym Wschodnioeuropejskiego Oddziału ICOS jest kwartalnik "OncoReview" redagowany przez Sebastiana Szmita.

W  Świętokrzyskim Centrum Onkologii działa oddział kardioonkologii, który we współpracy z Ogólnopolskim Zrzeszeniem Ogólnopolskich Centrów i Instytutów Okologicznych od 2016 r. organizuje konferencje poświęcone opiece kardiologicznej na pacjentami z rozpoznaniem onkologicznym.

Zakres zainteresowań

Kardioonkologia skupia się na powikłaniach w układzie krążenia wynikających z wpływu leczenia przeciwnowotworowego. W sposób szczególny zajmuje się:

• bezpośrednim wpływem promieniowania na serce i naczynia w nowotworach klatki piersiowej,
• wpływem na czynność skurczową serca,
• zaburzeniami polaryzacji i arytmiami,
•  zapaleniem osierdzia,
• niedokrwieniem,
• zmianami krzepliwości.

Stanowisko European Society of Cardiology wskazuje na 9 głównych obszarów działania kardioonkologii:

• dysfunkcja mięśnia sercowego i niewydolność serca,
• choroba wieńcowa,
• wady zastawkowe,
• zaburzenia rytmu serca,
• nadciśnienie tętnicze,
• choroby zakrzepowo-zatorowe,
• choroba naczyń obwodowych i udar mózgu,
• nadciśnienie płucne,
• powikłania osierdziowe.