Kawowiec

Kawowiec

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	goryczkowce
Rodzina	marzanowate
Podrodzina	Ixoroideae
Rodzaj	kawowiec
Nazwa systematyczna
Coffea L. Species Plantarum 2 1753

Kawowiec, kawa (Coffea L.) – rodzaj wiecznie zielonych krzewów i drzew z rodziny marzanowatych. Obejmuje 104 gatunki. W większości pochodzą one z terenu Afryki, niektóre tylko z Azji. Niektóre z nich są uprawiane.

Morfologia i biologia

Opis:
1. Przekrój przez środek owocu
2. Bielmo (endosperm)
3. Epiderma
4. Endokarp
5. Warstwa pektynowa
6. Miąższ (mezokarp)
7. Skórka (egzokarp)

Liście

Naprzemianległe, błyszczące, pojedyncze, o całym lub pofałdowanym brzegu; mają krótki ogonek, osiągają długość do 35 cm.

Pokrój roślin na plantacji

Kwiaty

Białe lub kremowe. Rurkowate, intensywnie pachnące. Pojedyncze lub zebrane w kwiatostany u nasady liści.

Owoc

Czerwony pestkowiec z wyglądu przypominający jagodę; zawiera dwa jednostronnie spłaszczone nasiona. Nasiona niektórych gatunków kawy zawierają kofeinę, alkaloid o działaniu pobudzającym. Nasiona te są wykorzystywane do przygotowania parzonego napoju – kawy.

Systematyka

Synonimy

Buseria T. Durand, Cafe Adans., Hexepta Raf., Leiochilus Hook. f., Nescidia A. Rich., Paolia Chiov., Pleurocoffea Baill., Psilanthopsis A. Chev., Solenixora Baill.

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Należy do rodziny marzanowatych (Rubiaceae), która jest kladem bazalnym w obrębie rzędu goryczkowców (Gentianales) z grupy astrowych spośród roślin okrytonasiennych.

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne Cronquist, podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa jasnotowe Takht. ex Reveal, nadrząd Gentiananae Thorne ex Reveal, rząd marzanowce Dumort., podrząd Rubiineae Raf., rodzina marzanowate Juss., podrodzina Coffeoideae Raf., plemię Coffeae DC., podplemię Coffeinae DC., rodzaj kawa L..

Gatunki

Zastosowanie

• Roślina uprawna: Kawowce uprawiane są od ok. 575 roku n.e. (pierwotnie w Afryce) na plantacjach w strefie międzyzwrotnikowej Afryki, Ameryki Południowej i Azji. Gatunki kawy liczące się na światowym rynku produkcji to arabika (Coffea arabica) około 70%, robusta (Coffea canephora) około 30% i liberika (Coffea liberica) około 1% udziału.
• W Kolumbii powstał ogród kawowców, nazwany Narodowym Parkiem Kawy.