Klęska głodu – niedostatek żywności, powodujący niedożywienie lub śmierć głodową znacznej części populacji.
Przyczyny głodu
Wśród głównych przyczyn występowania głodu można wymienić:
- błędne decyzje polityczne;
- konflikty zbrojne;
- klęski żywiołowe.
Głód – problem globalny
Według szacunków ONZ ds. Wyżywienia i Rolnictwa, w latach 2016–2018 głodowało 821 mln ludzi. Problem w największym stopniu dotyka kraje rozwijające się, tylko 16 mln spośród głodujących mieszkało w krajach rozwiniętych.
W Polsce różne organizacje podają, że około 10–25% dzieci w wieku do 14 lat cierpi przez głód i spożywa najwyżej jeden posiłek dziennie. Według obecnych szacunków minimum egzystencji to około 350–390 złotych na osobę w ciągu miesiąca.
Państwa, które według danych ONZ w latach 2000–2002 miały co najmniej 5 mln głodujących obywateli:
| Państwo | Liczba (mln ludzi) |
Procent ludności kraju |
|---|---|---|
| Indie | 250,4 | 23% |
| Chiny | 142,1 | 11% |
| Bangladesz | 42,5 | 30% |
| Demokratyczna Republika Konga | 35,5 | 62% |
| Etiopia | 31,3 | 40% |
| Pakistan | 29,3 | 19% |
| Filipiny | 17,2 | 21% |
| Brazylia | 15,6 | 8% |
| Tanzania | 15,6 | 41% |
| Wietnam | 14,7 | 17% |
| Indonezja | 12,6 | 6% |
| Tajlandia | 12,2 | 19% |
| Nigeria | 11,0 | 8% |
| Kenia | 10,3 | 30% |
| Mozambik | 8,5 | 43% |
| Sudan | 8,5 | 23% |
| Korea Północna | 8,1 | 36% |
| Jemen | 6,7 | 32% |
| Madagaskar | 6,0 | 32% |
| Kolumbia | 5,7 | 13% |
| Zimbabwe | 5,6 | 43% |
| Meksyk | 5,2 | 5% |
| Zambia | 5,2 | 45% |
| Rosja | 5,2 | 4% |
| Angola | 5,1 | 32% |
| inne państwa | 145,0 | 6% |
| ogółem na świecie | 850,0 | 13% |
Głód w historii
W Europie epidemie głodu nie są odległym historycznie wydarzeniem. W „Baśniach” braci Grimm znajdujemy reminiscencje wydarzeń z czasów wojny trzydziestoletniej. Nowsze, pamiętane wciąż przez żyjących świadków (2006) wiążą się m.in. z powojennymi zniszczeniami II wojny światowej, np. w Niemczech i Rosji oraz głodem ostatnich lat I wojny światowej. Także historycznie doniosła, sztucznie wywołana klęska głodu w latach 30. XX w., która dotknęła Ukrainę na skutek działań politycznych wobec odrzucenia kolektywizacji prowadzonej przez Stalina. Śmiercią głodową umierali ludzie w obozach koncentracyjnych, w gettach, podczas marszów śmierci, na wygnaniu.
| Daty | Wydarzenie | Miejsce | Szacowana liczba ofiar |
|---|---|---|---|
| 1946–1948 | Głód na Wyspach Zielonego Przylądka | Republika Zielonego Przylądka | 30 tys. |
| 1949 | Głód w Nyasaland | Malawi | 200 |
| 1950 | Klęska głodu Inuitów Caribou w Regionie Kivalliq | Kanada | 60 |
| 1958 | Głód w Tigraju | Etiopia | 100 tys. |
| 1959–1961 | Wielki Głód Chiński (三年大饥荒) | Chiny | 15–43 mln |
| 1966–1967 | Susza i niedożywienie na wyspie Lombok, spotęgowant przez regionalne restrykcje dotyczące handlu ryżem | Indonezja | 50 tys. |
| 1967–1970 | Klęska głodu w Biafrze | Nigeria | 1 mln |
| 1968–1972 | Klęska suszy w Sahelu | Mauretania, Mali, Czad, Niger, Burkina Faso | 1 mln |
| 1972–1973 | Głód w Etiopii spowodowany słabymi rządami; upadek rządu w wyniku kryzysu po zamachu stanu na cesarza Hajle Syllasje I i rządy Dergu | Etiopia | 60 tys. |
| 1974 | Głód w Bangladeszu | Bangladesz | 27 tys.–1,5 mln |
| 1975–1979 | Terror Czerwonych Khmerów | Demokratyczna Kampucza | 1,5–2 mln |
| 1980–1981 | Klęska głodu spowodowana przez suszę i konflikty | Uganda | 30 tys. |
| 1982–1985 | Wojna domowa w Mozambiku | Mozambik | 100 tys. |
| 1983–1985 | Głód w Etiopii | Etiopia | 400–600 tys. |
| 1984–1985 | Głód spowodowany przez suszę, kryzys ekonomiczny i II wojnę domową w Sudanie | Sudan | 240 tys. |
| 1988 | Głód w wyniku II wojny domowej w Sudanie | Sudan | 100 tys. |
| 1991–1992 | Głód w Somalii w wyniku suszy i wojny domowej | Somalia | 300 tys. |
| 1993 | Klęska głodu w Sudanie | Sudan | |
| 1994–1998 | Klęska głodu w Korei Północnej | Korea Północna | 200 tys.–3,5 mln |
| 1998 | Klęska głodu w Sudanie | Sudan | 70 tys. |
| 1998–2000 | Głód w Etiopii. Sytuację pogorszyła wojna erytrejsko-etiopska | Etiopia | |
| 1998–2004 | II wojna domowa w Kongu | Demokratyczna Republika Konga | 27 tys. |
| 2003–2005 | Głód podczas Konfliktu w Darfurze | Sudan | 2 tys. |
| 2005–2006 | Kryzys żywnościowy w Nigrze | Niger, Afryka Zachodnia | |
| 2011–2012 | Głód w Rogu Afryki | Somalia | 285 tys. |
| 2012 | Klęska suszy w Sahelu | Senegal, Gambia, Niger, Mauretania, Mali, Burkina Faso | |
| 2016– | Klęska głodu w Jemenie (od 2016) | Jemen | 85 tys. dzieci, nieznana liczba dorosłych |
| 2017– | Klęska głodu w Sudanie, głód w Somalii w wyniku Suszy w Somalii, głód w Nigerii | Sudan Południowy, Unity, Somalia i Nigeria. |
Zobacz też
Bibliografia
- Cormac Ó Gráda: Famine: A Short History. Princeton University Press, 2009. ISBN 978-0-691-12237-3.