Proces indywiduacji
Proces indywiduacji (łac. individuum - jednostka, coś niepodzielnego) – rozwój psychiczny, stawanie się całością, a szczególnie proces ku temu prowadzący. Ostateczny cel procesu indywiduacji to jaźń.
W analizie psychologicznej C.G.Junga proces indywiduacji pojawił się jako konsekwencja analizy snów, której główna teza brzmiała, iż podczas snu dusza 'pracuje' nad uzyskaniem owej integralności.
Terminologia
- Indywiduacja w znaczeniu węższym:
naturalny autonomiczny proces przebiegający bez udziału świadomości i refleksji
- Indywiduacja w znaczeniu szerszym:
proces przebiegający świadomie z aktywnym zaangażowaniem człowieka
Fazy
W ramach procesu indywiduacji rozróżnić można dwie fazy:
- faza pierwsza polega na przystosowaniu się do rzeczywistości zewnętrznej i ma charakter inicjacyjny
- faza druga polega na przystosowaniu się do rzeczywistości wewnętrznej i przebiega w przestrzeni archetypów i symboli. Jest to spotkanie z własną duszą, aspektem męskości i kobiecości, animą i animusem
Indywiduacja kobiety
Pia Skogemann wyróżniła następujące, kolejno zachodzące, fazy procesu indywiduacji u kobiet:
- Znak ze świata przyrody
- Konfrontacja z postaciami rodziców
- Kochanek ze świata przyrody
- Cień
- Ostateczne zstąpienie do nadiru
- Powrót do znanego świata
Alchemia
Carl Gustav Jung poddał badaniom literaturę alchemiczną. W ich wyniku średniowieczne nauki alchemików zinterpretował jako symboliczne opisy psychicznego procesu przemiany, analogicznego do indywiduacji. Reakcje i substancje chemiczne odpowiadają nieświadomym treściom i zachodzącym w psychice procesom.
Inne znaczenia
W analizie językowej indywiduacja stanowi przeciwieństwo abstrakcji.
Bibliografia
- Jerzy Prokopiuk, C.G.Jung, czyli gnoza XX wieku, w C.G. Jung Archetypy i symbole