| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C13H22N4O3S |
||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
314,40 g/mol |
||||||||||||||||||||||||
| Wygląd |
ciało stałe o charakterystycznym zapachu i gorzkim smaku |
||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||||||||||
| DrugBank | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||||||||
| ATC | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
Ranitydyna – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, lek z grupy blokerów H2, hamujący wydzielanie kwasu solnego przez komórki okładzinowe żołądka. Jest stosowany głównie w terapii choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
Mechanizm działania
Ranitydyna jest specyficznym antagonistą kompetycyjnym receptora histaminowego H2 w błonie śluzowej żołądka, hamującym wydzielanie kwasu solnego przez komórki okładzinowe; w mniejszym stopniu wpływa na zmniejszenie wydzielania pepsyny i soku żołądkowego.
Hamowanie wydzielania przebiega zarówno w fazie spoczynkowej (silnie hamuje wydzielanie nocne), jak i pobudzonej pokarmem, kofeiną, insuliną, histaminą, cholinomimetykami, pentagastryną i gastryną. Ranitydyna działa silniej od cymetydyny i w przeciwieństwie do niej nie hamuje enzymów mikrosomalnych w wątrobie. Nie wpływa również na wytwarzanie śluzu i wydzielanie enzymów trzustkowych.
Po podaniu doustnym dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego. Po 2 godzinach osiąga maksymalne stężenie we krwi, działanie utrzymuje się około 12 godzin. Po podaniu domięśniowym szybko wchłania się, a maksymalne stężenie we krwi występuje w ciągu 15 min. Przenika przez barierę łożyska i do mleka matki. Ulega także eliminacji poprzez hemodializę.
Wskazania
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
- choroba refluksowa przełyku
- zespół Zollingera-Ellisona
- łagodzenie objawów ze strony przewodu pokarmowego (zgaga, niestrawność)
- profilaktyka wrzodów stresowych i krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego
- zapobieganie zachłystowemu zapaleniu płuc w czasie znieczulenia ogólnego
Przeciwwskazania
Przeciwwskazania do stosowania leku:
- nadwrażliwość na lek
- nowotworowy charakter dolegliwości
- ostra porfiria w wywiadzie
Działania niepożądane
- zaburzenia widzenia
- bóle i zawroty głowy
- senność lub zaburzenia snu
- zaburzenia rytmu serca
- nudności, wymioty
- zaparcia
- biegunka
- zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych
Bardzo rzadko:
- małopłytkowość
- leukopenia
- granulocytopenia
- zaburzenia potencji
- ginekomastia
- reakcje uczuleniowe
O ile nie wystąpią objawy niepożądane (np. senność, stan splątania, niewyraźne widzenie), lek nie wpływa na zdolność do kierowania pojazdami mechanicznymi i obsługi maszyn.
Stosowanie w trakcie ciąży i karmienia
Klasyfikacja FDA leków stosowanych w ciąży: kategoria B (nie zaleca się stosowania w okresie karmienia piersią).
Dawkowanie
Według zaleceń lekarza.
Preparaty
Preparaty dopuszczone do obrotu w Polsce (1.01.2020): Gastranin Zdrovit, Raniberl Max, Ranic, Ranigast, Ranigast Fast, Ranigast Max, Ranigast Pro, Ranimax, Ranisan, Ranitydyna, Riflux, Solvertyl, Zantac. We wrześniu 2019 r. część preparatów została wycofana z powodu zanieczyszczenia rakotwórczą N-nitrozodimetyloaminą (NDMA). W listopadzie 2020 r. Europejska Agencja Leków zaleciła wstrzymanie obrotu w Europie wszystkimi preparatami ranitydyny.
Bibliografia
- Indeks leków Medycyny Praktycznej 2006. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2006, s. 534 i 535. ISBN 83-7430-060-4.
