Sekwencja aminokwasów, struktura pierwszorzędowa białka, struktura pierwotna białka – liniowy układ aminokwasów w łańcuchu polipeptydowym, połączonych ze sobą wiązaniami peptydowymi pomiędzy grupą α-karboksylową jednego aminokwasu, a α-aminową aminokwasu kolejnego. Jest zgodny z kodem genetycznym (zob. biosynteza białka). Jest to pierwszy poziom organizacji strukturalnej białek (struktura hierarchiczna). Nadaje ona pośrednio kształt kolejnych struktur (II, III, IV - rzędowej) białka za pomocą łańcuchów bocznych aminokwasów białkowych o specyficznych właściwościach fizycznych i chemicznych.
Pierwszymi białkami, których skład i sekwencję aminokwasów poznano, były insulina (51 aminokwasów) i rybonukleaza (124 aminokwasy).
Dla przykładu, pierwszorzędowa struktura ubikwityny składa się z 76 aminokwasów:
- MQIFVKTLTGKTITLEVEPSDTIENVKAKIQDKEGIPPDQQRLIFAGKQLEDGRTLSDYNIQKESTLHLVLRLRGG
Właściwości wiązania peptydowego występującego w strukturze pierwszorzędowej białka
- krótsze, planarne i sztywne - pod tym względem wiązanie peptydowe wykazuje właściwości wiązania podwójnego. Właściwość ta zapobiega rotacji.
- praktycznie zawsze wykazuje konfigurację trans
- jest polarne wystarczająco by angażować się w tworzenie wiązań wodorowych
- nie jest zjonizowane w pH z zakresu 2-12
Zobacz też
- kodon
- sekwencjonowanie DNA
- struktura drugorzędowa białka
- struktura trzeciorzędowa białka
- struktura czwartorzędowa białka
Bibliografia
- Ewa Holak, Waldemar Lewiński, Małgorzata Łaszczyca, Grażyna Skirmuntt, Jolanta Walkiewicz: Biologia 2. Operon, s. 20.