Продолжая использовать сайт, вы даете свое согласие на работу с этими файлами.
Zakażenia okresu noworodkowego
Zakażenia okresu noworodkowego podzielono w sposób arbitralny, ale nie jednomyślny, na zakażenia:
- wczesne (early onset sepsis)
- wtórne.
Zakażenia wczesne są w 100% spowodowane kolonizacją wewnątrzmaciczną (zakażenia odmatczyne) i ich kliniczna manifestacja powstaje w pierwszych 72 godzinach (według niektórych źródeł 120 godzinach) od momentu urodzenia.
Zakażenia wtórne są wynikiem zakażenia szpitalnego.
Wystąpienie objawów w czasie pierwszych 3-5 dni jest pochodzenia endogennego (odmatczynego). Zakażenia te mogą rozwijać się wskutek:
- zakażenia wewnątrzmacicznego na drodze krwionośnej bądź wstępującej.
- zakażenia nabyte w trakcie porodu wskutek kontaktu ze zmianami zapalnymi w kanale rodnym bądź kroczu.
- zakażenie płodu śródporodowe wywołane zachłyśnięciem wodami płodowymi.
Zakażenia wewnątrzmaciczne spotyka się w 0,5% do 2% wszystkich ciąż. Czynniki sprzyjające wystąpieniu zakażenia wewnętrzmacicznego:
- wiek ciążowy
- rodność
- przebieg ciąży
- czas trwania porodu
- częste badania wewnętrzne ciężarnej lub rodzącej
- gorączka u matki lub uogólniona infekcja
- pęknięcie błon płodowych więcej niż 12 godzin przed porodem
- niska masa urodzeniowa
- niedotlenienie płodu
- cuchnący charakter wód płodowych lub zmiany ich zabarwienia.
W rozwoju tych zakażeń mają znaczenie następujące wrota zakażenia:
- droga wstępująca
- krwionośna czyli przezłożyskowa.
Najczęstszym mechanizmem drogi wstępującej jest przedwczesne pęknięcie błon płodowych i tą drogą kolonizacja worka owodniowego. Bakterie mogą indukować czynność skurczową, poprzez uwalnianie prostaglandyn i stąd znaczna ilość porodów przedwczesnych przy wystąpieniu zakażenia
Diagnostyka
Zakażenie noworodkowe jest jedną z tych chorób, które muszą być leczone już w momencie ich podejrzenia. Stąd, w diagnostyce tego stanu, ważną rolę odgrywają niejednokrotnie szczegóły. Rozpoznanie zakażenia w okresie noworodkowym opiera się na:
- Wywiadzie położniczym
- Objawach klinicznych
- Wykładnikach laboratoryjnych
- Badaniach bakteriologicznych płynów ustrojowych
- Wymazów rutynowych z miejsc objętych zakażeniem.
Wywiad położniczy u matki
- Niedojrzałość < 37 tygodnia ciąży
- Punktacja Apgar < 5 w 5 minucie
- Ciąża wielopłodowa
- Płeć męska
- Przedwczesne pęknięcie błon płodowych >18 godzin
- Znaczny stopień kolonizacja pochwy (vaginosis)
- Zmiany zapalne pochwy (vaginitis)
- Zapalenie błon płodowych, które sugeruje:
- Ciepłota u matki á 38 stopni Celsjusza
- Wzmożone napięcie macicy
- Tachykardia u matki lub płodu
- Leukocytoza u matki á12-15 000
- Ropny lub cuchnący płyn owodniowy
- Obecność bakterii lub leukocytów w preparacie bezpośrednim barwionym metodą Grama
- Zakażenie układu moczowego u matki
- Przedłużony poród
- Poród zabiegowy
Objawy kliniczne u noworodka
Najczęstsze objawy:
- zaburzenia termoregulacji
- gorączka lub hipotermia
- Ośrodkowy ukł. nerwowy
- Układ oddechowy
- Układ krążenia
- bladość lub sinica
- chłodna wilgotna skóra kończyn
- tachykardia
- arytmia
- niedociśnienie
- układ pokarmowy
- gorsze łaknienie, brak przyboru masy ciała
- wymioty, zwłaszcza podbarwione żółcią
- biegunka
- zaparcie i wzdęcie brzucha
- zaczerwienienie ściany brzucha
- powiększenie wątroby lub śledziony
- skóra
- żółtaczka
- zaczerwienienie skóry
- plamica krwotoczna
- ropne krostki
- zanokcica
- zapalenie pępka
Wykładniki laboratoryjne
-
Morfologia krwi:
- Leukocytoza > 35 000
- Leukopenia < 5000 lub neutropenia < 1500 (szczególnie źle rokujące objawy).
- Trombocytopenia <100 000
- Niedokrwistość
- Ocena tzw. wskaźnika fagocytarnego - stosunek niedojrzałych form leukocytów do ich liczby całkowitej > 0,2.
- Białko ostrej fazy CRP. Obiektywne dopiero od 3 dnia. Jest wskaźnikiem czułym, ale nieswoistym. Szczególnie istotnym jest narastanie miana CRP.)
- Prokalcytonina (PCT). Podwyższony poziom wskazuje na infekcję bakteryjną z towarzyszącym odczynem zapalnym. Ten hormon w przypadku zakażenia jest ektopowo wydzielany przez leukocyty, makrofagi i monocyty różnych zajętych narządów. Dodatkowo jego spadek o około 50% po 2-3 dniach, jest objawem prognostycznie bardzo korzystnym.