 zarodziec pasmowy | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Supergrupa | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
zarodziec |
| Nazwa systematyczna | |
| Plasmodium | |
Zarodziec (Plasmodium) – rodzaj jednokomórkowego pierwotniaka pasożytniczego. Przedstawiciele rodzaju Plasmodium wywołują malarię u gadów, ptaków i ssaków (w tym ludzi). Wszystkie gatunki są przenoszone przez komary.
Inwazyjna postać zarodźca (sporozoit) rozpoczyna cykl życiowy w śliniankach komara. Gdy komar ugryzie żywiciela zarodźca (np. człowieka), sporozoit przedostaje się do jego układu krwionośnego. Następnie wędruje do wątroby i śledziony, gdzie rozmnaża się bezpłciowo, tworząc kryptozoity, które dostają się do erytrocytów. Tam namnażają się i rosną, aż erytrocyt się rozerwie. Uwolnione w ten sposób merozoity atakują kolejne krwinki. Temu etapowi malarii towarzyszy gorączka i dreszcze. Z części merozoitów tworzą się gametocyty, które po ugryzieniu żywiciela przez komara przedostają się do przewodu pokarmowego tego ostatniego. Tam gametocyty przekształcają się w gamety i następuje rozmnażanie płciowe. Powstałe zygoty przenikają przez ścianę jelita i tworzą sporozoity, które przedostają się do ślinianek komara.
Sześć gatunków atakujących człowieka i wywołujących różne postacie malarii:
- Plasmodium falciparum (zarodziec sierpowaty)
- Plasmodium vivax (zarodziec ruchliwy)
-
Plasmodium ovale (zarodziec owalny), obecnie uważany za obejmujący 2 odrębne gatunki:
- Plasmodium ovale curtisi
- Plasmodium ovale wallikeri
- Plasmodium malariae (zarodziec pasmowy)
- Plasmodium knowlesi (zarodziec małpi)
Inne gatunki:
- Plasmodium berghei
- Plasmodium brasilianum
- Plasmodium chabaudi
- Plasmodium cynomolgi
- Plasmodium gallinaceum
- Plasmodium lophurae