Aerob

Aerob, tlenowiec, aerobiont, oksybiont (gr. aër, aëros – powietrze; βίος (bios) – życie; łac. oxygenium – tlen) – organizm wymagający do życia dostępu wolnego tlenu, który wykorzystuje w procesie oddychania jako ostateczny akceptor protonów i elektronów (teoria chemiosmotyczna Mitchella).

Wyróżnia się:

• aeroby obligatoryjne (bezwzględny tlenowiec), żyjące jedynie w warunkach tlenowych, brak tlenu jest dla nich zabójczy,
• mikroaerofile, najlepiej rozwijające się przy niskim stężeniu tlenu.

Oddychanie tlenowe jest obecnie najbardziej efektywną formą otrzymywania energii chemicznej u organizmów (kilkunastokrotnie wydajniejszy, jeśli chodzi o syntezę ATP, niż proces oddychania beztlenowego).

Końcowe (tlenowe) procesy oddychania zachodzą u bakterii w tylakoidach (ułożonych na błonie komórkowej).

U eukariontów proces oddychania zachodzi w cytoplazmie i mitochondrium (glikoliza, cykl Krebsa, łańcuch oddechowy).

Przypuszcza się, iż pierwotną formą oddychania bakterii (oraz innych prokariontów) było oddychanie beztlenowe – jedynie możliwe w czasie, gdy w atmosferze Ziemi nie było wolnego tlenu. Było ono bardzo opłacalne, gdyż całe środowisko było wówczas przepełnione prostymi związkami (np. cukrami), niezbędnymi do oddychania beztlenowego. Około 2 miliardów lat temu, gdy pierwotne sinice doprowadziły do przebudowy składu chemicznego atmosfery, wytwarzając tlen, stało się możliwe bardziej efektywne oddychanie tlenowe. Sprzyjał temu też fakt, iż wolne związki organiczne w przyrodzie zaczęły się kończyć. W ten sposób ogromna większość dzisiejszych organizmów oddycha tlenowo (Historia życia na Ziemi).