Afrykański pomór koni

Afrykański pomór koni (łac. Pestis equorum, międzynarodowy skrót nazwy choroby AHS od angielskiej nazwy African horse sickness) – ostra wirusowa choroba zwierząt nieparzystokopytnych, cechująca się obrzękami podbrzusza i wybroczynowością. Występuje głównie w Afryce i Azji.

Etiologia

Chorobę powoduje wirus należący do rodziny Reoviridae rodzaju orbiwirusy. Filogenetycznie wirus podobny do wirusa choroby niebieskiego języka u przeżuwaczy. Kapsyd składa się z 32 kapsomerów. Cechuje się niejednolitą budową antygenową – posiada 9 serotypów. Wirus ten przeżywa w zakresie pH 6-12. W temperaturze 60 stopni przeżywa 15 minut.

Źródła zakażenia i patogeneza

Choroba nie przenosi się poprzez kontakt osobników zdrowych z chorymi. Przenosicielami choroby są owady z rodziny kuczmanów. Głównym nosicielem jest Culicoides imicola. Wirus potrzebuje temperatury powyżej 15 stopni Celsjusza w otoczeniu aby się replikować i móc być przenoszonym przez komary.

Objawy

Inkubacja wynosi około jednego tygodnia. Można wyróżnić następujące postacie choroby:

• nadostra – postać płucna. W ciągu kilku godzin kończy się śmiercią z objawami zapalenia płuc.
• ostra – postać mieszana. Może trwać do kilku dni.
• podostra – postać obrzękowa. W postaci tej organem zaatakowanym jest przede wszystkim serce. W wyniku tego powstają obrzęki głowy, szyi, nóg, języka.
• lekka – możemy stwierdzić 2 do 3-dniową gorączkę i utratę apetytu.

Śmiertelność u koni waha się w granicach 70–95%, u mułów wynosi około 50%. Najbardziej odporne są osły, których tylko 5–10% ginie.

Zmiany anatomopatologiczne

Przy postaci płucnej występuje obrzęk płuc oraz biały pienisty śluz w oskrzelach.

Rozpoznanie różnicowe

Należy wykluczyć następujące choroby koni i koniowatych: wąglik, zaraza stadnicza, nagana, surra.

Leczenie

Może być stosowane leczenie objawowe, jednak jest ono raczej bezskuteczne.

Zapobieganie i zwalczanie

W Polsce choroba ta jest zwalczana z urzędu, jakkolwiek jeszcze nigdy nie było wypadków zachorowań w Polsce na tę chorobę. Celem niedopuszczenia do wystąpienia tej choroby na terenie Polski, stosuje się rygorystyczne przepisy dotyczące importu lub wywozu koniowatych do Polski. Choroba podlega obowiązkowi zwalczania.

Historia

Pierwsze informacje o tej chorobie pochodzą z 1327 roku i informują o epidemii w Jemenie. Następne informacje pochodzą z roku 1569, gdy obserwacje tej choroby poczynił ojciec Moncarlo. W latach 1854–1855 w Południowej Afryce zanotowano epidemię pomoru koni w czasie której zginęło 70000 koni.

Bibliografia

• DU TOIT R.M. The transmission of bluetongue and horsesickness by Culicoides. 1944, Onderstepoort J. Vet. Res., 19:7-16.
• Mellor, P.S. and Hamblin, C. African horse sickness. 2004, Veterinary Research, 35:445-466.
• Beer J. i in. Choroby zakaźne zwierząt domowych 1980, Pańswtowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, tom I, 84–89 ISBN 83-09-00332-3
• Larski Z Wirusologia weterynaryjna 1975, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 521–522,