Anidulafungina

Anidulafungina

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) N-[(3S,6S,9S,11R,15S,18S,20R,21R,24S,25S,26S)-6-[(1S,2R)-1,2-dihydroksy-2-(4-hydroksyfenylo)etylo]-11,20,21,25-tetrahydroksy-3,15-bis[(1R)-1-hydroksyetylo]-26-metylo-2,5,8,14,17,23-heksaokso-1,4,7,13,16,22-heksaazatricyklo[22.3.0.09,13]heptakozan-18-ylo]-4-{4-[4-(pentyloksy)fenylo]fenylo}benzamid Inne nazwy i oznaczenia 1-[(4R,5R)-4,5-dihydroksy-N2-{[4″-(pentyloksy)[1,1′:4′1″-terfenylo]-4-ylo]karbonylo}-L-ornityno]echinokandyna B
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C58H73N7O17
Masa molowa	1140,24 g/mol
Wygląd	biały, krystaliczny proszek
Identyfikacja
Numer CAS	166663-25-8
PubChem	166548
DrugBank	DB00362
SMILES CCCCCOC1=CC=C(C=C1)C2=CC=C(C=C2)C3=CC=C(C=C3)C(=O)NC4CC(C(NC(=O)C5C(C(CN5C(=O)C(NC(=O)C(NC(=O)C6CC(CN6C(=O)C(NC4=O)C(C)O)O)C(C(C7=CC=C(C=C7)O)O)O)C(C)O)C)O)O)O
InChI InChI=1S/C58H73N7O17/c1-5-6-7-24-82-40-22-18-35(19-23-40)33-10-8-32(9-11-33)34-12-14-37(15-13-34)51(74)59-41-26-43(70)54(77)63-56(79)47-48(71)29(2)27-65(47)58(81)45(31(4)67)61-55(78)46(50(73)49(72)36-16-20-38(68)21-17-36)62-53(76)42-25-39(69)28-64(42)57(80)44(30(3)66)60-52(41)75/h8-23,29-31,39,41-50,54,66-73,77H,5-7,24-28H2,1-4H3,(H,59,74)(H,60,75)(H,61,78)(H,62,76)(H,63,79)/t29-,30+,31+,39+,41-,42-,43+,44-,45-,46-,47-,48-,49-,50-,54+/m0/s1 InChIKey JHVAMHSQVVQIOT-MFAJLEFUSA-N
Właściwości Rozpuszczalność w wodzie praktycznie nierozpuszczalna logP 2,9
Niebezpieczeństwa Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji według kryteriów GHS są niedostępne.
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	J02AX06
Farmakokinetyka Działanie przeciwgrzybicze Biodostępność 100% Okres półtrwania 40–50 h Wiązanie z białkami osocza i tkanek 84% Metabolizm brak Wydalanie głównie z kałem
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania dożylnie Objętość dystrybucji 30–50 l

Anidulafungina (łac. anidulafunginum) – organiczny związek chemiczny, antybiotyk przeciwgrzybiczy z nowej grupy echinokandyn, stosowany w leczeniu grzybic układowych.

Mechanizm działania

Anidulafungina to półsyntetyczna pochodna antybiotyku lipopeptydowego, echinokandyny B, który jest produktem fermentacji grzyba Aspergillus nidulans. Anidulafungina, podobnie jak inne echinokandyny, działa grzybobójczo poprzez selektywne hamowanie syntazy β-(1,3)-D-glukanu. Enzym ten występuje wyłącznie w ścianie komórkowej grzybów i jest niezbędny do syntezy β-(1,3)-D-glukanu, który jest istotnym jej składnikiem.
Anidulafungina jest aktywna wobec drożdżaków z rodzaju Candida (również tych opornych na flukonazol):

• C. albicans,
• C. glabrata,
• C. parapsilosis,
• C. tropicalis.

oraz wobec obszarów aktywnego wzrostu komórek w grzybni u Aspergillus fumigatus.

Farmakokinetyka

Po podaniu dożylnym anidulafungina bardzo szybko (0,5–1 godzina) znika z krążenia obwodowego i przenika do tkanek. Nie wiadomo, czy lek przechodzi przez barierę krew-mózg. Lek wiąże się z białkami osocza niemal całkowicie.
Anidulafungina nie jest metabolizowana w wątrobie, lecz ulega powolnemu rozpadowi w warunkach fizjologicznej temperatury organizmu i pH. Powstaje w ten sposób peptyd z otwartym pierścieniem, który nie wykazuje żadnego działania farmakologicznego. Peptyd ten jest następnie rozkładany i wydalany z żółcią. Okres półtrwania pojedynczej dawki leku wynosi 24 godziny.
Anidulafungina wydalana jest głównie w postaci metabolitów z kałem w ciągu 9 dni od podania leku. Mniej niż 10% wydalane jest w postaci niezmienionej.

Wskazania

Anidulafungina jest wskazana w leczeniu kandydemii i innych zakażeń wywołanych przez Candida u pacjentów bez neutropenii.

Przeciwwskazania

• nadwrażliwość na substancję czynną, inne echinokandyny lub jakikolwiek składnik preparatu,
• ciąża i okres karmienia piersią (przeciwwskazanie względne).

Ostrzeżenia specjalne

1. Nie ustalono skuteczności stosowania anidulafunginy u chorych z neutropenią i kandydemią oraz u pacjentów z ropniem wewnątrzbrzusznym, zapaleniem otrzewnej, zapaleniem wsierdzia, zapaleniem kości i szpiku, zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych wywołanymi przez Candida. Skuteczność anidulafunginy w leczeniu zakażeń C. krusei również nie została potwierdzona.
2. Anidulafungina może powodować wzrost aktywności aminotransferaz. Chorzy, u których wzrosła aktywność enzymów wątrobowych, powinni być monitorowani w kierunku pogorszenia pracy wątroby, szczególnie w przypadku podawania innych niż anidulafungina leków przeciwgrzybiczych.
3. Anidulafungina przygotowana do iniekcji zawiera 24% obj. etanolu.

Interakcje

Badania in vitro wskazują na brak interakcji między lekami podawanymi w trakcie leczenia anidulafunginą. Wydaje się, że lek nie jest substratem, induktorem lub inhibitorem cytochromu P450.

Działania niepożądane

Nie pojawiają się często, mają łagodny lub umiarkowany charakter i zazwyczaj nie ma konieczności przerywania leczenia. Najczęściej występują:

• zaburzenia krzepnięcia,
• drgawki, bóle głowy,
• zaburzenia przewodu pokarmowego (biegunka, nudności, wymioty),
• podwyższenie stężenia kreatyniny w osoczu,
• skórne reakcje alergiczne,
• hipokaliemia,
• tzw. uderzenia gorąca,
• podwyższenie aktywności enzymów wątrobowych oraz stężenia bilirubiny.

Rzadziej mogą pojawić się:

• bóle brzucha,
• hiperglikemia,
• epizody nadciśnieniowe,
• zaczerwienienie twarzy,
• ból w miejscu podania,
• cholestaza.

Preparaty

• Ecalta – Pfizer – proszek zawierający 100 mg anidulafunginy i rozpuszczalnik do sporządzenia koncentratu do wlewów dożylnych.

Bibliografia

• Sprawozdanie producenta preparatu (EPAR) – plik pdf. [dostęp 2009-04-17]. (pol.).
• Informacja FDA o leku – plik pdf. [dostęp 2009-04-17]. (ang.).