Arabinozyd cytozyny
|
Nazewnictwo
|
|
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
|
4-amino-1-[(2R,3S,4S,5R)-3,4-dihydroksy-5-(hydroksymetylo)oksolan-2-ylo]pirymidyn-2-on
|
Inne nazwy i oznaczenia
|
farm.
|
cytarabinum
|
inne
|
cytarabina, ara-C, arabinocytozyna
|
|
Ogólne informacje
|
Wzór sumaryczny
|
C9H13N3O5
|
Masa molowa
|
243,22 g/mol
|
Wygląd
|
bezbarwne, białawe bądź białe, bezwonne kryształy
|
Identyfikacja
|
Numer CAS
|
147-94-4 69-74-9 (chlorowodorek)
|
PubChem
|
6253
|
DrugBank
|
DB00987
|
SMILES
|
C1=CN(C(=O)N=C1N)C2C(C(C(O2)CO)O)O
|
|
InChI
|
InChI=1S/C9H13N3O5/c10-5-1-2-12(9(16)11-5)8-7(15)6(14)4(3-13)17-8/h1-2,4,6-8,13-15H,3H2,(H2,10,11,16)/t4-,6-,7+,8-/m1/s1
|
InChIKey
|
UHDGCWIWMRVCDJ-CCXZUQQUSA-N
|
|
|
|
Podobne związki
|
Podobne związki
|
zebularyna, monofosforan cytozyny, zalcitabina, cytydyno-5′-difosforan, urydyna
|
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
|
|
Klasyfikacja medyczna
|
ATC
|
L01BC01 L01XY01
|
Farmakokinetyka
|
|
Działanie
|
przeciwwirusowe, immunosupresyjne
|
Procent wchłaniania
|
<20% (doustnie)
|
Okres półtrwania
|
10 min
|
Wiązanie z białkami osocza i tkanek
|
13%
|
Metabolizm
|
wątrobowy
|
Wydalanie
|
z moczem
|
|
Uwagi terapeutyczne
|
|
Drogi podawania
|
dożylnie
|
|
Arabinozyd cytozyny (cytarabina, ARA-C) – organiczny związek chemiczny, modyfikowany nukleozyd, antymetabolit cytozyny, w którym ryboza została zastąpiona arabinozą. Inhibitor replikacji DNA, łączący się z matrycą DNA u eukariota, uniemożliwiając jej rozkręcenie i rozplecenie.
Wykorzystywany w hematologii jako lek przeciwnowotworowy w leczeniu białaczek, ziarnicy złośliwej i chłoniaków nieziarniczych. Jest zaliczona do cytostatyków o dużym ryzyku wywołania wymiotów.
Preparaty
Nazwy handlowe preparatów dostępnych w Polsce: Cytosar, Alexan.
L01A – Leki alkilujące |
L01AA – Analogi iperytu azotowego |
|
L01AB – Estry kwasu sulfonowego |
|
L01AC – Iminy etylenowe |
|
L01AD – Pochodne nitrozomocznika |
|
L01AG – Epitlenki |
|
L01AX – Inne |
|
|
L01B – Antymetabolity |
L01BA – Analogi kwasu foliowego |
|
L01BB – Analogi puryn |
|
L01BC – Analogi pirymidyn |
|
|
L01C – Alkaloidy roślinne i inne związki pochodzenia naturalnego |
L01CA – Alkaloidy Vinca i ich analogi |
|
L01CB – Pochodne podofilotoksyny |
|
L01CC – Pochodne kolchicyny |
|
L01CD – Taksany |
|
L01CE – Inhibitory topoizomerazy 1 |
|
L01CX – Inne |
|
|
L01D – Antybiotyki cytotoksyczne i związki pochodne |
L01DA – Aktynomycyny |
|
L01DB – Antracykliny i związki pochodne |
|
L01DC – Inne |
|
|
L01E – Inhibitory kinazy białkowej |
L01EA – Inhibitory kinazy tyrozynowej BCR-Abl |
|
L01EB – Inhibitory kinazy tyrozynowej receptora nabłonkowego czynnika wzrostu (EGFR) |
|
L01EC – Inhibitory kinazy seroninowo-treoninowej B-Raf (BRAF) |
|
L01ED – Inhibitory kinazy chłoniaka anaplastycznego (ALK) |
|
L01EE – Inhibitory kinazy aktywowanej mitogenami (MEK) |
|
L01EF – Inhibitory kinaz cyklino-zależnych (CDK) |
|
L01EG – Inhibitory kinazy mTOR |
|
L01EH – Inhibitory kinazy receptora ludzkiego czynnika wzrostu naskórka 2 (HER2) |
|
L01EJ – Inhibitory kinazy janusowej (JAK) |
|
L01EK – Inhibitory kinazy receptora czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGFR) |
|
L01EL – Inhibitory kinazy tyrozynowej Brutona (BTK) |
|
L01EM – Inhibitory kinazy 3-fosfatydyloinozytolu (Pi3K) |
|
L01EN – Inhibitory kinazy tyrozynowej receptora czynnika wzrostu fibroblastów (FGFR) |
|
L01EX – Inne inhibitory kinazy proteinowej |
|
|
L01F – Przeciwciała monoklonalne oraz przeciwciała skoniugowane z cytostatykami |
L01FA – Inhibitory CD20
|
|
L01FB – Inhibitory CD22
|
|
L01FC – Inhibitory CD38
|
|
L01FD – Inhibitory HER2
|
|
L01FE – Inhibitory EGFR
|
|
L01FF – Inhibitory PD–1/PD–L1
|
|
L01FG – Inhibitory PD–1/PD–L1
|
|
L01FX – Inne przeciwciała monoklonalne oraz przeciwciała skoniugowane z cytostatykami |
|
|
L01X – Pozostałe leki przeciwnowotworowe
|
L01XA – Związki platyny |
|
L01XB – Metylohydrazyny |
|
L01XD – Środki stosowane w terapii fotodynamicznej |
|
L01XF – Retinoidy stosowane w terapii przeciwnowotworowej |
|
L01XG – Inhibitory proteasomu |
|
L01XH – Inhibitory deacetylaz histonów (HDAC) |
|
L01XJ – Inhibitory szlaku Hedgehog |
|
L01XK – Inhibitory polimeraz poli-ADP-rybozy (PARP) |
|
L01XX – Inne |
|
L01XY – Połączenia leków przeciwnowotworowych |
|
|