Мы используем файлы cookie.
Продолжая использовать сайт, вы даете свое согласие на работу с этими файлами.
Choroby spowodowane powtórzeniami trinukleotydów

Choroby spowodowane powtórzeniami trinukleotydów

Подписчиков: 0, рейтинг: 0

Choroby spowodowane powtórzeniami trinukleotydów (ang. trinucleotide repeat (expansion) disorders) – grupa chorób uwarunkowanych genetycznie, spowodowanych mutacją dynamiczną, czyli nieprawidłowo dużą liczbą powtórzeń sekwencji danego trinukleotydu. W warunkach prawidłowych takie krótkie powtarzające się sekwencje rozproszone są w całym genomie człowieka; translacja nieprawidłowych powtórzeń zlokalizowanych w obrębie genu może prowadzić do utworzenia defektywnego białka, nie pełniącego prawidłowo swoich funkcji, co powoduje chorobę.

Jak dotąd zidentyfikowano kilkanaście chorób ekspansji trinukleotydowych. W blisko połowie z nich powtarzany trinukleotyd to CAG, kodujący glutaminę; podgrupę tych schorzeń określa się jako choroby ekspansji poliglutaminowych (polyglutamine (PolyQ) diseases). Pozostałe choroby spowodowane są powtórzeniami trójek nukleotydów kodujących inne niż glutamina aminokwasy lub krótkich sekwencji znajdujących się w obszarach niekodujących (np. w intronach); traktowane są łącznie jako choroby ekspansji nieglutaminowych (non-PolyQ diseases). Podział taki jest dodatkowo umotywowany danymi klinicznymi: choroby ekspansji glutaminowych są neurologicznymi chorobami degeneracyjnymi, których objawy ujawniają się w późniejszym wieku; choroby ekspansji nieglutaminowych nie są do nich podobne w obrazie klinicznym.

Choroby ekspansji glutaminowych

Choroba (synonimy) Białko o upośledzonej funkcji Lokalizacja powtórzenia Liczba powtórzeń OMIM
Zanik zębatoczerwienny pallidoniskowzgórzowy
(DRPLA, choroba Naito-Oyanagi,
NOD, w tym zespół rzeki Haw, HRS)
Atrofina-1 Otwarta ramka odczytu Mała (<100) OMIM 125370
Choroba Huntingtona (HD) Huntingtyna Otwarta ramka odczytu Mała (<100) OMIM 143100
Choroba Kennedy’ego
(zależny od chromosomu X rdzeniowo-opuszkowy zanik rdzeniowy, SBMA)
Receptor androgenowy Otwarta ramka odczytu Mała OMIM 313200
Ataksja rdzeniowo-móżdżkowa, typ 1 (SCA1) Ataksyna 1 ORF Mała (<100) OMIM 164400
Ataksja rdzeniowo-móżdżkowa, typ 2 (SCA2) Ataksyna 2 Otwarta ramka odczytu Mała (<100) OMIM 183090
Ataksja rdzeniowo-móżdżkowa, typ 3 (SCA3, choroba Machado i Josepha, MJD) Ataksyna 3 Otwarta ramka odczytu Mała (<100) OMIM 109150
Ataksja rdzeniowo-móżdżkowa, typ 6 (SCA6) α-1-polipeptyd 4 izoformy kanału Ca typu L Mała (<100) OMIM 183086
Ataksja rdzeniowo-móżdżkowa, typ 7 OMIM 164500
Ataksja rdzeniowo-móżdżkowa, typ 17 OMIM 607136

Choroby ekspansji nieglutaminowych

Choroba (synonim) Białko o upośledzonej funkcji Sekwencja powtórzenia
(kodowany aminokwas)
Lokalizacja powtórzenia Liczba powtórzeń OMIM
Zespół łamliwego chromosomu X
(zespół Martina-Bell, FRAXA)
FMRP CGG 5'-UTR Duża (200-1000) OMIM 300624
Zespół FRAXE ? CGG albo CCG ? Duża (200-1000) OMIM 309548
Zespół FRAXF CGG 5'-UTR Duża (300-500) OMIM 300031
Zespół FRA16A 5'-UTR Bardzo duża (1000-2000) OMIM 136580
Dystrofia miotoniczna
(choroba Steinerta, DM)
Kinaza miotoninowa CGT albo CAG 3'-UTR Bardzo duża (200-4000) OMIM 106900
Synpolidaktylia typu 1 (SPD-1) HOXD13 GCG . . OMIM#113200
Ataksja rdzeniowo-móżdzkowa, typ 8 SCA8 CTG . . OMIM 608768
Ataksja rdzeniowo-móżdżkowa, typ 12 Fosfataza białkowa PP2A CAG OMIM 604326
Zespół Jacobsena CBL2 CGC OMIM#147791
Choroba Friedreicha (FRDA) Frataksyna FXN GAA intron OMIM 229300
Zespół wrodzonej ośrodkowej hipowentylacji PHOX2B GCN (GCA, GCT, GCC lub GCG) ekson 3 25-33 OMIM#209880

Bibliografia

  • Robert K. Murray Biochemia Harpera. PZWL, Warszawa 2005 ISBN 83-200-3347-0.
  • Choroby spowodowane zmianą liczby powtarzalnych sekwencji DNA. W: Tomasz Sobów, Paweł P. Liberski: Choroby układu nerwowego. Wojciech Kozubski, Paweł P. Liberski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2004, s. 271–280. ISBN 83-200-2636-9.

Новое сообщение