Мы используем файлы cookie.
Продолжая использовать сайт, вы даете свое согласие на работу с этими файлами.

Cynober (minerał)

Подписчиков: 0, рейтинг: 0
Cynober
Ilustracja
Krzyształy cynobru na skale
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

HgS

Twardość w skali Mohsa

2 -2,5

Przełam

nierówny, muszlowy

Łupliwość

wyraźna, doskonała

Układ krystalograficzny

trygonalny

Gęstość minerału

8,1 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

zazwyczaj czerwona w różnych odcieniach, brązowa, bywa też szary lub czarny

Rysa

czerwona, szkarłatna

Połysk

diamentowy

Cynober na dolomicie

Cynober, cynabaryt – stosunkowo rzadki minerał z gromady siarczków składający się z siarczku rtęci. Jest najczęściej eksploatowaną rudą rtęci. Ze względu na fakt, iż rtęć jest pierwiastkiem bardzo łatwo uruchamialnym i mobilnym w geochemicznym środowisku, złoża cynobru są nietrwałe i zdarzało się, iż znikały w ciągu kilku dni ze złoża na skutek wypłukania przez krążące w górotworze roztwory hydrotermalne.

Nazwa pochodzi od:

  • perskiego zinijfrach = dracena (żywica) lub smocza krew i nawiązuje do czerwonej barwy minerału.
  • gr. kinnabari lub łac. Cinnabaris – tymi nazwami określano czerwony pigment otrzymywany z cynobru.

Jest kruchy, niekiedy strugalny, przezroczysty. Tworzy kryształy tabliczkowe, rzadziej słupkowe, niekiedy przyjmuje postać romboedrów. W skupieniach ziarnistych i nalotach, rzadko w postaci grubotabliczkowych kryształów; częste zbliźniaczenia przerosłe dwóch rombów.

Występowanie

Składnik niskotemperaturowych utworów hydrotermalnych. Występuje w postaci żył. Spotykany jest w gejzerach i gorących źródłach. Czasami tworzy się w utworach osadowych.

Powstawanie Jest jednym z bardzo niewielu siarczków, których powstawanie można zaobserwować współcześnie. Powstaje on pod wpływem wysokich temperatur z gazów wulkanicznych. W taki sposób powstało prawdopodobnie wiele ważnych dla przemysłu złóż rtęci.

Miejsca występowania:

HiszpaniaAlmadén – największe złoża na świecie, Włochy – Abadia, San Salvador, Monte Amiata, Stany ZjednoczoneTerlingua/Teksas, New Almaden, Kalifornia, ChinyKuejczou, Słowacja - Malachov koło Bańskiej Bystrzycy, SłoweniaIdrija, AustriaErzberg, Steiermark, NiemcyMoschellandsberg/Palatynat.

W Polsce – niewielkie ilości stwierdzono na Dolnym Śląsku: Kletno, okolice Stronia, w Boguszowie, w okolicach Szklarskiej Poręby. Spotykany jest też w Pieninach i Bieszczadach.

Zastosowanie

Najważniejsza ruda rtęci. Dawniej służył jako naturalny czerwony barwnik, w kopalniach w Hiszpanii wydobywany był przez Greków 700 lat p.n.e. Służy do produkcji farb. Ma duże znaczenie kolekcjonerskie. Niekiedy jest stosowany do wyrobu biżuterii, najczęściej obrabiany w formie kaboszonu.

Wykorzystywany jest w wielu gałęziach techniki regulacyjnej i pomiarowej.

Bibliografia

  • Rainer Bode, Minerały, Iwona Dąbrowska (tłum.), Warszawa: Multico, 1997, s. 16, ISBN 83-7073-118-X, OCLC 69350036.
  • Olaf i Ulrike Medenbach, Atlas minerałów, wydawnictwo RM, str. 30

Новое сообщение