Czubajeczka brązowoczerwonawa

Czubajeczka brązowoczerwonawa

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	pieczarkowate
Rodzaj	czubajeczka
Gatunek	czubajeczka brązowoczerwonawa
Nazwa systematyczna
Lepiota brunneoincarnata Chodat & C. Martín Bull. Soc. bot. Genève, 2 sér. 5: 222 (1889)

Czubajeczka brązowoczerwonawa (Lepiota brunneoincarnata Chodat & C. Martín) – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae).

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lepiota, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi.

Niektóre synonimy łacińskie:

• Lepiota barlae Pat. 1905
• Lepiota barlaeana Pat. 1908
• Lepiota brunneoincarnata Chodat & C. Martín 1889 f. brunneoincarnata
• Lepiota brunneoincarnata f. pallida Bon & A. Caball. 2000
• Lepiota brunneoincarnata Chodat & C. Martín 1889 var. brunneoincarnata
• Lepiota brunneoincarnata var. microspora Konrad 1927
• Lepiota patouillardii Sacc. & Trotter 1912

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.

Morfologia

Kapelusz

Średnica od 3 do 6 cm, początkowo wypukły z tępym garbkiem, później rozpostarty, u starszych okazów nieco wklęsły, z brązowymi, winnobrązowymi lub fioletowobrązowymi łuskami na bladoróżowym tle. Skórka popękana na ziarniste łuseczki.

Trzon

Wysokość od 3 do 5 cm, średnica od 0,3 do 0,8 cm, cylindryczny, z wąskim pierścieniem, który zanika u dojrzałych owocników, nad pierścieniem białawy, pod nim różowawobrązowy do jasnofioletowego, z kilkoma przerywanymi, pierścieniowatymi, brązowymi łuskami ułożonymi jedna nad drugą.

Blaszki

Przy trzonie wolne, bladokremowe. Ostrze blaszek bardzo drobno karbowane.

Miąższ

Biały, trochę czerwieniejący, o owocowym zapachu.

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki eliptyczne, o rozmiarach 6,5–9 × 3,5–4,5 µm.

Występowanie i siedlisko

W Europie Środkowej gatunek rzadki, częściej występuje w Europie Południowej. W Polsce gatunek rzadki. W piśmiennictwie naukowym do 2003 r.opisano jego występowanie tylko w Roztoczańskim Parku Narodowym. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – zagrożony wyginięciem. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech i Danii.

Rośnie pojedynczo lub w niewielkich grupkach na skraju lasów, parków, na gołej ziemi bogatej w próchnicę, często w miejscach działalności człowieka. Owocniki wytwarza od lipca do października.

Znaczenie

Grzyb trujący, powodujący ciężkie do śmiertelnych zatrucia amatoksynami, o podobnym przebiegu jak zatrucia muchomorem zielonawym (Amanita phalloides). Podobnie działa inna, drobna i trująca czubajeczka cielista (Lepiota helveola).

Gatunki podobne

• Trująca Lepiota brunneolilacea, która ma pierścień zielonkawoszary i rośnie na glebach piaszczystych.