Defekografia (proktodefekografia, ang. defecography, dynamic rectal examination, DRE) – badanie radiologiczne polegające na obserwacji aktu defekacji z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego.
Badanie to – jako pomiar dynamiczny (trwający w czasie) – jest z reguły rejestrowane w postaci pliku filmowego (wideoproktografia).
Najczęściej jest wykonywana w diagnostyce dyssynergii dna miednicy, gdyż pozwala na obserwację zachowania kąta Parksa w trakcie defekacji (w przypadkach dyssynergii kąt Parksa nie zmienia się lub nie ulega zwiększeniu). Ponadto stosowana jest w diagnostyce rectocele, enterocele, wgłobienia odbytniczo-odbytniczego, zespołu nadmiernego obniżenia krocza.
Wykonanie
Badanie powinno być wykonane w warunkach imitujących warunki fizjologiczne. Nie wymaga specjalnego przygotowania pacjenta. Po wypełnieniu prostnicy około 300 ml papki barytowej o konsystencji kału (według innych źródeł 250 ml mieszanki papki barytowej i mączki ziemniaczanej), badany sadzany jest na krzesełku, umożliwiającym wypróżnienie pod kontrolą promieni rentgenowskich. Wykonuje się zdjęcia (lub lepiej rejestruje się w postaci pliku filmowego) w trakcie spoczynku, wstrzymywania stolca oraz samej defekacji. U kobiet dodatkowo stosuje się żele lub gąbki nasączone środkiem kontrastującym w celu lepszego zobrazowania tylnej ściany pochwy.
Ocena
Podczas defekografii ocenia się w różnych fazach aktu defekacji następujące parametry:
- kąt odbytowo-odbytniczy
- obniżenie dna miednicy
- średnica bańki odbytnicy
- średnica kanału odbytu
- długość kanału odbytu
- zdolność opróżniania bańki odbytnicy
Bibliografia
- Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, s. 724. ISBN 83-7430-031-0.
- Roman M. Herman, Piotr Wałęga: Badania czynnościowe dolnego odcinka przewodu pokarmowego. W: Krzysztof Bielecki, Adam Dziki: Proktologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2000, s. 69–72. ISBN 83-200-2412-9.
- Agata Mulak, Radosław Kempiński: Badania czynnościowe dolnego odcinka przewodu pokarmowego. W: Leszek Paradowski: Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego. Wrocław: Cornetis, 2007, s. 77. ISBN 83-919540-8-0.
