 Donald Sutherland (2013) | |
| Imię i nazwisko |
Donald McNichol Sutherland |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
17 lipca 1935 |
| Zawód |
aktor, producent filmowy |
| Współmałżonek |
Lois Hardwick |
| Lata aktywności |
od 1962 |
| Odznaczenia | |
 
| |
Donald McNichol Sutherland (ur. 17 lipca 1935 w Saint John) – amerykański aktor i producent filmowy pochodzenia kanadyjskiego. Laureat honorowego Oscara za całokształt twórczości. Ojciec Kiefera Sutherlanda i Rossifa Sutherlanda.
Życiorys
Wczesne lata
Urodził się w Saint John w kanadyjskiej prowincji Nowy Brunszwik jako syn Dorothy Isobel (z domu McNichol; 1892–1956) i Fredericka McLea Sutherlanda (1894–1983), który pracował w sprzedaży i prowadził lokalną spółkę gazową, elektryczną i autobusową. Jako dziecko cierpiał na gorączkę reumatyczną, zapalenie wątroby i chorobę Heinego-Medina. W wieku 14 lat pracował w radiu CKBW-FM.
Po ukończeniu Bridgewater High School, studiował w Victoria College, University of Toronto, gdzie spotkał swoją pierwszą żonę Lois Hardwick i ukończył podwójny kierunek inżynieryjny i dramatu. Był członkiem zespołu komediowego "UC Follies" w Toronto. W 1957 opuścił Kanadę i wyjechał do Wielkiej Brytanii, studiując w London Academy of Music and Dramatic Art. Występował na scenie Perth Repertory Theatre.
Kariera
Sutherland debiutował na dużym ekranie w połowie lat 60. W krótkim czasie jego wyraziste role w takich filmach jak: Parszywa dwunastka (1967), Złoto dla zuchwałych (1970), MASH (1970) i Klute (1971) wyniosły go na szczyty popularności i zapewniły stałe miejsce w historii kina. W późniejszym okresie stworzył szereg innych wybitnych kreacji; do których można zaliczyć, m.in. główne role w takich obrazach jak: Casanova Federico Felliniego (1976), Orzeł wylądował (1976), Zwyczajni ludzie (1980) czy Igła (1981). Przez całą karierę pozostawał aktorem niezwykle aktywnym; ma na swoim koncie już blisko 170 filmowych ról. Nigdy nie udało mu się jednak zdobyć nawet nominacji do nagrody Oscara. Otrzymał za to dwie statuetki Złotego Globu oraz 6 nominacji do niego. We wrześniu 2017 Amerykańska Akademia Filmowa ogłosiła przyznanie Sutherlandowi honorowego Oscara za całokształt twórczości aktorskiej.
W latach 70. był zagorzałym przeciwnikiem wojny w Wietnamie. Odznaczony Orderem Kanady (1978).
W 2011 otrzymał swoją gwiazdę na Hollywoodzkiej Alei Sławy. Zasiadał w jury konkursu głównego na 69. MFF w Cannes (2016).
Wybrana filmografia
- Fanatyk (1965) jako Joseph
- Gabinet Grozy doktora Zgrozy (1965) jako dr Bob Carroll
- Wszystko dla niej (1965) jako ojciec szukający autografu
- Escape Route (1966), odcinek serialu Święty, jako John Wood
- Mózg za miliard dolarów (1967) jako naukowiec przy komputerze
- Parszywa dwunastka (1967) jako Vernon L. Pinkley
- Złoto dla zuchwałych (1970) jako sierżant "Oddball"
- MASH (1970) jako kpt. Benjamin F. Pierce ("Sokole Oko")
- Zacznijcie rewolucję beze mnie (1970) jako Pierre/Charles
- Alex w Krainie Czarów (1970) jako Alex Morrison
- Klute (1971) jako John Klute
- Johnny poszedł na wojnę (1971) jako Jezus Chrystus
- Sposób na Alfreda (1971) jako ks. Henry Dupas
- Jego najlepszy numer (1973) jako Jesse Veldini
- Nie oglądaj się teraz (1973) jako John Baxter
- Szpiegomania (1974) jako Bruland
- Dzień szarańczy (1975) jako Homer Simpson
- Orzeł wylądował (1976) jako Liam Devlin
- Casanova Federico Felliniego (1976) jako Giacomo Casanova
- Wiek XX (1976) jako Attila Mellanchini
- Kino z Kentucky Fried Theater (1977) jako niezdarny kelner
- Więzy krwi (1978) jako Steve Carella
- W krzywym zwierciadle: Menażeria (1978; lub po prostu Menażeria) jako prof. Dave Jennings
- Inwazja łowców ciał (1978) jako Matthew Bennell
- Morderstwo na zlecenie (1979) jako Robert Lees
- Wyspa Niedźwiedzia (1979) jako Frank Lansing
- Wielki napad na pociąg (1979) jako Agar
- Zwyczajni ludzie (1980) jako Calvin Jarrett
- Igła (1981) jako Henry Faber
- Powrót Maxa Dugana (1983) jako Brian Costello
- Świry (1984) jako Weslake
- Rewolucja (1985) jako sierżant mjr. Peasy
- Grzeszni chłopcy (1985) jako b. Thadeus
- Różaniec morderstw (1987) jako o. Robert Koesler
- Kłopoty ze szpiegami (1987) jako Appleton Porter
- Droga do domu (1989) jako dr Charles Loftis
- Sucha biała pora (1989) jako Ben du Toit
- Osadzony (1989) jako Warden Drumgoole
- Prominent (1991; znany także pt. Domena władzy) jako Józef Burski
- Krzyk kamienia (1991) jako Ivan
- JFK (1991) jako Mr. X (L. Fletcher Prouty)
- Ognisty podmuch (1991) jako Ronald Bartel
- Buffy – postrach wampirów (1992) jako Merrick Jamison-Smythe
- Cień wilka (1992) jako Henderson
- Zakazany rytm (1993) jako Kirov
- Szósty stopień oddalenia (1993) jako Flan Kittredge
- Władcy marionetek (1994) jako Andrew Nivens
- W sieci (1994) jako Bob Garvin
- Epidemia (1995) jako gen. Donald "Donnie" McClintock
- Obywatel X (1995) jako płk. Michaił Fetisov
- Chybiony cel (1995) jako Garrett Lawton
- Czas zabijania (1996) jako Lucien Wilbanks
- Misja specjalna (1997) jako Jack Shaw
- Wróg naturalny (1997) jako Ted Robards
- Spisek (1997) jako Jacob Conrad
- Przed metą (1998) jako Bill Bowerman
- Łatwa forsa (1998) jako sędzia Rolf Rausenberger
- W sieci zła (1998) jako porucznik Stanton
- Wirus (1999) jako kpt. Robert Everton
- Instynkt (1999) jako dr Ben Hillard
- Hunley (1999) jako gen. Pierre G. T. Beauregard
- Przerażenie (2000) jako Michael
- Kosmiczni kowboje (2000) jako kpt. Jerry O'Neill
- Zasady walki (2000) jako Douglas Thomas
- Powstanie (2001) jako Adam Czerniaków
- Na wojennej ścieżce (2002) jako Clark M. Clifford
- Włoska robota (2003) jako John Bridger
- Sztorm na Bałtyku (2003) jako Lou Aldryn
- Wzgórze nadziei (2003) jako wielebny Monroe
- Miasteczko Salem (2004) jako Richard Straker
- Pani Prezydent (2005-06; serial TV) jako Nathan Templeton
- Pan życia i śmierci (2005) – płk. Oliver Southern (tylko głos)
- Broń dla każdego (2005) jako Carl Wilk
- Zorza polarna (2005) jako Ronald Shorter
- Dziewczyny z przemytu (2005) jako Bill Meehan
- Demon: Historia prawdziwa (2005) jako John Bell
- Dzikie plemię (2005) jako Ogden C. Osbourne
- Duma i uprzedzenie (2005) jako pan Bennet
- Pytając o miłość (2006) jako Hellfrick
- Święto piwa (2006) jako Johann von Wolfhaus
- Rewolta (2006) jako John Thorne
- Zabić wspomnienia (2007) jako sędzia David Raines
- Purchawka (2007) jako Lars
- Seks, kasa i kłopoty (2007-09; serial TV) jako Patrick "Tripp" Darling III
- Nie wszystko złoto, co się świeci (2008) jako Nigel Honeycutt
- Astro Boy (2009) – prezydent Stone (głos)
- Rzeźbiarz (2010) jako John Kranski
- Filary Ziemi (2010) jako Earl Bartholomew
- Mechanik (2011) jako Harry McKenna
- Szefowie wrogowie (2011) jako Jack Pellitt, ojciec Bobby'ego
- Dziewiąty legion (2011) jako wujek Marcusa
- Moby Dick (2011) jako o. Mapple
- Igrzyska śmierci (2012) jako prezydent Snow
- Operacja Sofia (2012) jako ambasador Ashdown
- Wyspa skarbów (2012) jako Flint
- Koneser (2013) jako Billy Whistler
- Igrzyska śmierci: W pierścieniu ognia (2013) jako prezydent Snow
- Przekraczając granice (2013; serial TV) jako Michel Dorn
- Igrzyska śmierci: Kosogłos. Część 1 (2014) jako prezydent Snow
- Igrzyska śmierci: Kosogłos. Część 2 (2015) jako prezydent Snow
- Ad Astra (2019) jako pułkownik Pruitt
Nagrody
-
Złoty Glob
- Najlepszy aktor drugoplanowy w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnym: Obywatel X (1995)
- Najlepszy aktor drugoplanowy w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnym: Na ścieżce wojennej (2002)
-
Nagroda Emmy
- Najlepszy aktor drugoplanowy w miniserialu lub filmie telewizyjnym: Obywatel X (1995)
Linki zewnętrzne
- Donald Sutherland w bazie IMDb (ang.)
- Donald Sutherland w bazie Filmweb
- Donald Sutherland w bazie Notable Names Database (ang.)
