Dychawica sercowa

Dychawica (astma) sercowa (dychawica sercowa napadowa, napadowa duszność nocna, łac. asthma cardialis, ang. cardiac asthma) – to zaburzenie występujące w formie napadów duszności, które pojawiają się w pozycji leżącej (np. w nocy, w czasie snu), po wysiłkach fizycznych, stresach psychoemocjonalnych oraz błędach dietetycznych. Uczucie duszności zazwyczaj ustępuje po zmianie pozycji z poziomej na pionową po ponad 30 minutach, w przeciwieństwie do orthopnoë, które mija po takiej samej zmianie pozycji po kilku minutach. Dychawica sercowa pojawia się również o wiele później niż orthopnoë, które występuje już po 1–2 minutach od położenia się. Duszność w dychawicy sercowej ma charakter wdechowo-wydechowy.

Wyróżnia się 4 rodzaje zaburzeń występujących w formie dychawicy sercowej:

• dychawica (astma) sercowa w połączeniu ze skurczem biernie przekrwionych oskrzeli
• dychawica (astma) sercowa atopowa lub też zmiany skurczowe oskrzeli u osób z zapaleniem bakteryjnym oskrzeli
• dychawica (astma) sercowa pochodzenia nerwicowego w połączeniu z pobudzeniem psychoemocjonalnym
• astma metaboliczna – może wynikać z kwasicy (w cukrzycy, mocznicy, niektórych zatruciach).

Także znaczna niedokrwistość, która upośledza tolerancję pozycji poziomej lub wysiłku, niekiedy określana jest przez pacjentów mianem dychawicy (astmy).

Etiologia

Bezpośrednią przyczyną astmy sercowej jest zastój w krążeniu płucnym i w żyłach płucnych, który wynika z biernego przekrwienia płuc oraz oskrzeli w przebiegu przewlekłej, lewokomorowej niewydolności serca.

W pozycji leżącej napływ krwi żylnej z obwodu do płuc się zwiększa, w związku z czym pojemność życiowa płuc się zmniejsza o 25–30%. Ponadto w pozycji leżącej zmniejsza się podatność płuc, w związku z czym wzrasta potrzeba pracy wykonywanej przez mięśnie oddechowe.

Objawy

• uczucie braku powietrza
• świsty
• kaszel
• uczucie omdlewania
• ciężar za mostkiem
• poty

Powikłania

Niekiedy dochodzi do przekształcenia dychawicy sercowej w ostry obrzęk płuc, który wymaga natychmiastowego, intensywnego leczenia.

Bibliografia

• Jan Tatoń, Anna Czech, Diagnostyka internistyczna, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, ss. 69–70, 128–129 2005, ISBN 83-200-3156-7.