Мы используем файлы cookie.
Продолжая использовать сайт, вы даете свое согласие на работу с этими файлами.

Ernst Jünger

Подписчиков: 0, рейтинг: 0
Ernst Jünger
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

29 marca 1895
Heidelberg

Data i miejsce śmierci

17 lutego 1998
Riedlingen

Narodowość

niemiecka

Język

niemiecki

Dziedzina sztuki

powieść, dziennik

Ważne dzieła
  • In Stahlgewittern
  • Na marmurowych skałach
  • Promieniowania
  • Gläserne Bienen
podpis
Odznaczenia
Krzyż Wielki II Klasy Orderu Zasługi RFN Krzyż Wielkiego Oficera Orderu Zasługi RFN Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RFN Order Bawarski Maksymiliana za Naukę i Sztukę Order Zasługi Badenii-Wirtembergii Order „Pour le Mérite” Order Domowy Królewski Hohenzollernów z Mieczami na Wojennej Wstędze Krzyż Żelazny (1813) I Klasy Krzyż Żelazny II Klasy, ponowne nadanie w 1939
Złota odznaka za rany (Cesarstwo Niemieckie)
Strona internetowa

Ernst Jünger (ur. 29 marca 1895 w Heidelbergu, zm. 17 lutego 1998 w Riedlingen) – niemiecki pisarz.

Życiorys

Ernst Jünger był niemieckim nacjonalistą, ale nacjonalizm pojmował na własny sposób. Podczas pierwszej wojny światowej jako żołnierz był wielokrotnie ranny i wyróżniany najważniejszymi odznaczeniami II Rzeszy, w czasie drugiej – już jako oficer – przebywał głównie w Paryżu. Jünger zachowywał dystans zarówno do NSDAP, do której nigdy nie przystąpił, jak i do osoby Hitlera. Powieść Jüngera Na marmurowych skałach postrzega się jako metaforyczną krytykę nazizmu.

Jünger przeprowadzał na sobie eksperymenty z wieloma narkotykami – m.in. jako jeden z pierwszych opisywał doświadczenia z LSD (znał się z jego odkrywcą, Albertem Hofmannem). Podróże pod wpływem psychodelików zainspirowały go do napisania Drogen und Rausch (Przybliżenia. Narkotyki i upojenie). Pisarz zajmuje się w niej filozoficznym aspektem odurzenia, ksiązka stanowi studium ludzkich transgresji i środków, za pomocą których ludzie przekraczali granice rzeczywistości. Ponadto pasją, która pochłaniała go przez całe życie, było zbieranie owadów.

Urodził się jako pierwsze dziecko aptekarza. W czasie jego dzieciństwa rodzina przenosiła się kilkakrotnie, między innymi do Hanoweru, gdzie Ernst uczęszczał do gimnazjum. Jako 18-latek pod wpływem książek opisujących przygody europejskich kolonizatorów w Afryce, zgłosił się do służby w Legii Cudzoziemskiej. Szybko jednak powrócił do Niemiec na skutek interwencji swojego ojca.

W 1914, po wybuchu wojny, zgłosił się na ochotnika do armii. W listopadzie 1915 został skierowany na front do Szampanii. Służył na froncie zachodnim, głównie we Francji. W ciągu kolejnych czterech lat czternastokrotnie był ranny, został odznaczony między innymi Krzyżem Żelaznym I klasy oraz Orderem Pour le Mérite – jako jeden z ostatnich. Był ostatnim żyjącym kawalerem tego orderu. Zakończył wojnę jako dowódca kompanii szturmowej w stopniu porucznika.

Po wojnie wydał swoje okopowe wspomnienia, które zostały entuzjastycznie przyjęte przez prawicową prasę. W 1923 zawiesił karierę w wojsku. Zajął się studiami – zoologią i filozofią – których jednak nie ukończył. Zwrócił się ku pracy pisarskiej i dziennikarskiej. Po przejęciu władzy przez nazistów odrzucił ich propozycje zajęcia miejsca w Reichstagu oraz członkostwa w tzw. akademii poetów (Dichterakademie). Pociągnęło to za sobą różne nieprzyjemności, m.in. przeszukanie mieszkania przez Gestapo.

W 1939 wydał powieść Na marmurowych skałach, która zapoczątkowała serię powieści fantastycznych w jego twórczości. Kolejne były: Heliopolis (1949), Szklane pszczoły (1957), Eumeswil (1977) oraz Problem Aladyna (1983). W Szklanych pszczołach Jünger poddał konserwatywnej krytyce rozwój techniczny – przeciwstawiał technikę naturze oraz zwrócił uwagę na zagrożenia ze strony postępu technicznego, a także na potrzebę przeciwdziałania im.

Po wybuchu wojny Jünger jako oficer Wehrmachtu został skierowany do stolicy okupowanej Francji, gdzie zajmował się cenzurą listów. W tym okresie nawiązał stały kontakt z przedstawicielami paryskich elit kulturalnych pozostałych po klęsce 1940 we Francji. Spotkał się m.in. z Jean-Paulem Sartrem i Picassem. Jego syn Ernst poległ 29 listopada 1944 na froncie włoskim.

Po ostatecznej klęsce III Rzeszy pisarz nie zgodził się na wypełnienie denazyfikacyjnego kwestionariusza i otrzymał zakaz publikacji w brytyjskiej strefie okupacyjnej, który został uchylony w 1949. Wtedy mieszkał już w Wiflingen w Badenii-Wirtembergii. W dalszych latach swojego życia wciąż podróżował, brał udział w spotkaniach upamiętniających ofiary wojen, wydawał kolejne książki. Otrzymał wiele nagród literackich oraz niemieckich odznaczeń, w tym Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec.

Najważniejsze dzieła

  • In Stahlgewittern, 1920 – opublikowane w Polsce pt. Książę piechoty. (W nawałnicy żelaza) przełożone i opatrzone wstępem przez J. Gaładyka, wyd. I Warszawa 1935, wyd. II Warszawa 1938; ponadto op. pt. W stalowych burzach w przekładzie i z posłowiem Wojciecha Kunickiego, wyd. I Warszawa 1999
  • Das abenteuerliche Herz. Aufzeichnungen bei Tag und Nacht, 1929
  • Der Arbeiter. Herrschaft und Gestalt, 1932 (wyd. pol. Robotnik: panowanie i forma bytu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010, przekł. Wojciech Kunicki)
  • Das abenteuerliche Herz. Figuren und Capricios, 1938 (wyd. pol. Awanturnicze serce: figury i capriccia, Czytelnik, Warszawa 1999, przeł. Wojciech Kunicki)
  • Auf den Marmorklippen, 1939 (wyd. pol. Na marmurowych skałach, Czytelnik, Warszawa 1997, przeł. Wojciech Kunicki)
  • Der Friede. Ein Wort an die Jugend Europas und an die Jugend der Welt, 1945
  • Heliopolis. Rückblick auf eine Stadt, 1949
  • Strahlungen, 1949
  • Der gordische Knoten, 1953 (wyd. pol. Węzeł gordyjski: eseistyka lat pięćdziesiątych, Arkana, Kraków 2013, przekł. Wojciech Kunicki)
  • Gläserne Bienen, 1957 (wyd. pol. Szklane pszczoły, Korporacja Ha!art, Warszawa 2017, tłum. Lech Czyżewski)
  • Annäherungen. Drogen und Rausch, 1970 (wyd. pol. Przybliżenia. Narkotyki i upojenie, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego, Warszawa 2013, tłum. Wojciech Kunicki)
  • Eumeswil, 1977 (wyd. pol. Eumeswil, Korporacja Ha!art, Warszawa 2018, tłum. Wojciech Kunicki)
  • Eine gefährliche Begegnung, 1985 (wyd. pol. Niebezpieczne spotkanie, Wydawnictwo Muza, Warszawa 1998, tłum. Barbara Tarnas)
  • Dzienniki z okresu II wojny wydane w Polsce jako Promieniowania, tom 1, tłum. Sławomir Błaut. Opracowanie, przypisy i posłowie Wojciech Kunicki:
    • Pierwszy dziennik paryski (Das erste Pariser Tagebuch) 18 II 1941 – 23 X 1942
    • Zapiski kaukaskie (Kaukasische Aufzeichnungen) 24 X 1942 – 17 II 1943
    • Drugi dziennik paryski (Das zweite Pariser Tagebuch) 19 II 1943 – 13 VIII 1944

Prace o autorze i recenzje książek

  • Wojciech Kunicki, Krzysztof Polechoński, Ernst Jünger w publicystyce i literaturze polskiej lat 1930–1998. Studium recepcyjne, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2000
    • Bibliografia
    • Antologia tekstów
  • Wojciech Kunicki, Rewolucja i regres: radykalizm wczesnej twórczości Ernsta Jüngera, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1995
  • Bernadeta Prandzioch, Ernst Jünger. Nihilizm, nicość, nadzieja, „FA-art”, 1–2/2014
  • Bernadeta Prandzioch, Jüngerowska augmented reality, „Popmoderna”, 17.02.2014
  • Bernadeta Prandzioch, Niebezpieczna perfekcja, „Miesięcznik Znak”, 03/2018
  • Jędrzej Krystek, Anarcha jako dekolonizator – na antypodach Jüngerowskiej geopolityki, [w:] Dekolonizacja Collegium Maius. Interpretacje i reinterpretacje wystroju dawnej siedziby pruskiej Komisji Kolonizacyjnej, red. M. Wedemann, A. Białek, J. Warchoł, Poznań 2020.
  • Jędrzej Krystek, Wytwarzanie sobowtóra. Sturm Ernsta Jüngera wobec Piaskuna E.T.A. Hoffmanna, [w:] Romantyczna fantastyka. III Sympozjum im. Zofii Trojanowiczowej, red. W. Hamerski, Z. Przychodniak, Poznań 2022, ss. 159183.

Linki zewnętrzne


Новое сообщение