Flora fizjologiczna człowieka

Flora fizjologiczna człowieka – tradycyjna nazwa mikroorganizmów występujących naturalnie w organizmie człowieka bez wywoływania objawów chorobowych. W związku z tym, że bakterie nie należą do królestwa roślin, bardziej odpowiednią nazwą byłaby tutaj „(mikro)biota fizjologiczna człowieka”. U człowieka prawidłowo występuje około 10¹⁴bakterii, w większości beztlenowych. Niektóre grzyby także mogą stanowić skład prawidłowej flory, natomiast wirusy, pasożyty i priony do niej nie należą i zawsze są uznawane za chorobotwórcze. U osób z osłabioną odpornością flora fizjologiczna może powodować zakażenia, które nazywane są oportunistycznymi. Szerszym pojęciem jest mikrobiom, który obejmuje nie tylko mikroorganizmy komensalne i wpływające pozytywnie na organizm ludzki, ale również chorobotwórcze. Jego poznaniem zajmuje się Human Microbiome Project.

Drogi oddechowe

Drobnoustroje występują głównie w górnych drogach oddechowych (gardło, nos oraz częściowo oskrzela, tchawica) natomiast dolne są jej pozbawione (pęcherzyki płucne, oskrzeliki). Nowe badania wskazują na obecność w płucach mikroorganizmów takich jak bakterie, grzyby i wirusy. Obecność mikrobioty płucnej może być związana z występowaniem takich chorób jak przewlekła obturacyjna choroba płuc, mukowiscydoza i rozstrzenie oskrzeli.

Prawie u całej populacji:

• Aerococcus viridans
• Moraxella catarrhalis
• Streptococcus grupy A
• Neisseria sicca i flava
• Staphylococcus epidermidis
• Streptococcus salivarius
• Streptococcus pneumoniae (50–60% ludzi)

Jama ustna

Występuje tu około 200 gatunków hodowalnych. W tym należące do rodzajów:

• Actinomycetes
• Corynebacterium
• Candida (30–50% ludzi)
• Enterococcus
• Lactobacillus
• Streptococcus np.: Streptococcus mutans, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes, Streptococcus salivarius
• Staphylococcus np.: Staphylococcus epidermidis, Staphylococcus aureus

oraz bezwzględne beztlenowce:

• Bacteroides
• Fusobacterium
• Peptostreptococcus

czy takie gatunki jak:

• Neisseria meningitidis

Przewód pokarmowy

W przełyku występuje bardzo niewiele drobnoustrojów.

Żołądek

W żołądku może występować Candida albicans, Bacillus subtilis, Lactobacillus, paciorkowce zieleniące. U niektórych osób występuje Helicobacter pylori bez objawów chorobowych, nie ma jednak jednomyślności w sprawie zakwalifikowania drobnoustroju do flory fizjologicznej lub nie. Dopuszczalne stężenie wynosi 10³ – 10⁵ drobnoustrojów.

Dwunastnica

• Aerococcus viridans
• Staphylococcus epidermidis
• Streptococcus
• Clostridium perfringens

Jelita

• Escherichia coli
• Bacillus subtilis
• Enterococcus faecalis
• Candida albicans
• Trichomonas hominis

Skóra

Na skórze znajdują się między innymi:

• Staphylococcus epidermidis
• Aerococcus viridans
• Candida albicans
• Propionibacterium acnes

Pochwa

• Lactobacillus acidophilus
• Gardnerella vaginalis – patogenność hamowana obecnością Lactobacillus
• Mobiluncus spp

Bibliografia

• Danuta Dzierżanowska: Antybiotykoterapia praktyczna. Bielsko-Biała: [Alfa]-Medica Press, 2008, s. 232–238. ISBN 978-83-7522-013-1.
• Mikrobiologia i choroby zakaźne. Gabriel Virella. ISBN 83-85842-59-4. Strona 107-111
• Podstawy Mikrobiologii Lekarskiej. PZWL, Warszawa 1979. Praca pod redakcją Leona Jabłońskiego. ISBN 83-200-0181-1. Strony 179-186