Gąska tygrysia

Gąska tygrysia

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	gąskowate
Rodzaj	gąska
Gatunek	gąska tygrysia
Nazwa systematyczna
Tricholoma pardinum (Pers.) Quél. Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 339 (1873)
Zasięg

Blaszki gąski tygrysiej

Gąska tygrysia, gąska tygrysowata (Tricholoma pardinum (Pers.) Quél.) – gatunek grzybów należący do rodziny gąskowatych (Tricholomataceae).

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Tricholoma, Tricholomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum).

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1801 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus myomyces var. pardinus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1873 r. Lucien Quélet, przenosząc go do rodzaju Tricholoma. Synonimy naukowe:

Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983.

Morfologia

Kapelusz

Średnicy 4–10 cm, na szczycie dość mięsisty, w młodym owocniku dzwonkowato wypukły, później rozpłaszczony. Skórka biaława sucha, z regularnie, koncentrycznie rozmieszczonymi łuskami, drobnymi do dużych. Łuski te mają kolor szarobrązowy lub czarnoszary.

Blaszki

Początkowo białe, często z zielonkawym odcieniem, potem bladożółtawe, nigdy szare, średnio gęste, wycięte z ząbkiem. Za młodu wydzielające na ostrzu przejrzyste jak woda krople.

Trzon

Wysokość 6–12 cm, grubość 2–4 cm, cylindryczny lub pękaty, często o zgrubiałej podstawie. Powierzchnia biała, tylko w dolnej połowie ochrowa, u szczytu wydziela często przejrzyste krople cieczy.

Miąższ

Biały, po przekrojeniu nie zmieniający zabarwienia. Smak nieznaczny, zapach przyjemny, ale niezbyt wyraźny.

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki stosunkowo duże, o średnicy 8–10 × 6–7 µm, jajowate, gładkie, bezbarwne.

Występowanie

Rośnie od sierpnia do października, w lasach iglastych i liściastych, pod świerkami, jodłami, bukami lub dębami, tylko na glebach zawierających wapń, pojedynczo lub po kilka egzemplarzy. Grzyb dość rzadki.

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy, grzyb trujący. Powoduje ostre zaburzenia żołądkowe i jelitowe, kolkowate bóle brzucha, wymioty, biegunkę. W skrajnych wypadkach może nastąpić zapaść i śmierć. Objawy występują po 1/2–3 godzinach od zjedzenia.

Gatunki podobne

Najbardziej, wręcz do złudzenia, podobna jest gąska żółknąca (Tricholoma scalpturatum). Odróżnia się żółknięciem różnych części owocnika z wiekiem, oraz po uszkodzeniu (ale trwa to kilka godzin). Podobne są także:

• gąska czarnołuskowa (Tricholoma atrosquamosum). Ma podobnie łuskowaty kapelusz, ale zapach pieprzny, owocowy lub pelargonii.
• gąska czerwieniejąca (Tricholoma orirubens). Jej kapelusz i miąższ po uszkodzeniu powoli zmieniają kolor na czerwonawy,
• gąska ziemistoblaszkowa (Tricholoma terreum), o cieńszym miąższu i bez zapachu mąki,
• gąska wierzbowa (Tricholoma cingulatum). Występuje tylko pod wierzbami.