Herman z Reichenau

Błogosławiony
Herman z Reichenau OSB

Herman z Reichenau z astrolabium (z prawej), ilustracja średniowieczna
Data i miejsce urodzenia	18 lipca 1013 Altshausen
Data i miejsce śmierci	24 września 1054 Reichenau
Czczony przez	Kościół katolicki
Beatyfikacja	1863 (aprobata kultu) przez Piusa IX
Wspomnienie	24 września

Relikwie Hermana z Reichenau w kościele zamku w Althausen

Herman z Reichenau lub Herman Kaleka, zwany również Hermanem Chromym, Hermanem Kulawym, Hermannusem Contractusem lub Herimannusem Augiensisem (ur. 18 lipca 1013 w Altshausen, w Szwabii, zm. 24 września 1054 w Reichenau) – duchowny katolicki oraz intelektualista: benedyktyński mnich związany z klasztorem Reichenau, astronom, matematyk, kompozytor, kronikarz i poeta, błogosławiony Kościoła katolickiego.

Życie

Herman był synem hrabiego Wolfrada II z Althausen-Veringen. Niepełnosprawny prawdopodobnie od urodzenia, nie poruszał się samodzielnie, czytał i pisał z trudem. Obdarzony wybitnym intelektem, w wieku siedmiu lat, został posłany na naukę do Berna, opata klasztoru Reichenau. W wieku 30 lat złożył śluby zakonne.

Herman interesował się historią, muzyką, matematyką oraz astronomią. Napisał kronikę historii świata od narodzin Jezusa Chrystusa do 1054, która jest jednym z głównych źródeł informacji na temat XI wieku.

Niektórzy przypisują mu wprowadzenie podziału godziny na minuty. Był jednym z wiodących badaczy zaangażowanych w upowszechnienie dzieł z zakresu matematyki i astronomii dostępnych wówczas jedynie w języku arabskim. Wprowadził do powszechnego użycia arabski termin almukantarat oznaczający równoległe do horyzontu koło małe na sferze niebieskiej.

Jest autorem wielu tekstów poetyckich oraz kompozycji muzycznych. Zmarł w 1054 i spoczął w rodzinnym grobowcu w Altshausen.

Prace

Historia

• Chronicon – spośród wielu prac Hermana o tematyce historycznej na szczególną uwagę zasługuje napisana w języku łacińskim kronika obejmująca czas od narodzin Chrystusa do 1054. Po śmierci Hermana prace kronikarskie przejął jego uczeń Bertold z Reichenau.
• Gesta Chuoradi et Heinrici imperatorum – najprawdopodobniej nie zachowane do czasów obecnych

Muzyka

• De musica – przedstawia wypracowany przez Hermana system nutowy.
• Sekwencje:
  • Sequentia de beata Maria virgine (kwestia autorstwa nie jest jednoznacznie rozstrzygnięta; dzieło to przypisuje się również Henrykowi, nauczycielowi Gottschalka; przetłumaczone na język niemiecki w XII w.)
  • Grates honos hierarchia
  • Rex regum Dei Agne
  • Benedictio trinae unitati (przypisywane)
  • Exurgat totus almiphonus (przypisywane)
• Antyfony:
  • Alma redemptoris mater oraz Salve Regina (przypisywane)
• Historie:
  • Afra-Officium, wyd. Brambach 1892

Astronomia i matematyka

• Liber de mensura astrolabii – najprawdopodobniej autorstwa Gerberta von Aurillac, opracowana przez Hermana
• De utilitatibus astrolabii libri duo – pierwszy rozdział najprawdopodobniej autorstwa Hermana
• De mense lunari
• De horlogiorum compositione – fragment wyd. Oesch 1961
• Regulae in computum – podsumowanie na temat kościelnej rachuby czasu
• De conflictu arithmimachiae, wyd. Wappler, 1892
• Qualiter multiplicationes fiant in abaco, wyd. Treutelein, 1877
• De geometria – najprawdopodobniej nie zachowało się

Poezja

• Carmen de octo vitiis principalibus – wiersz o ośmiu przywarach, skierowany do zakonnic (1722 wersy); wyd. Dümmler, 1867
• Versus pro epitaphio matris suae – jako zapis w kronice
• Martyrologium, wyd. Dümmler 1885

Kult

Kult Hermana Kaleki, jako błogosławionego, zaaprobowano w 1836 roku.

Jego wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest w dies natalis (24 września), niegdyś 25 września.

Zobacz też

• kult świętych
• wstawiennictwo świętych

Uwagi

Bibliografia

• Hermann von Reichenau: Chronicon. W: R. Buchner, Werner Trillmich: Quellen des 9. und 10. Jahrhunderts zur Geschichte der Hamburgischen Kirche und des Reiches. Darmstadt: Freiherr vom Stein- Gedächtnisausgabe 11, 1961. (niem.).
• Josef Anton Amann: Der selige Hermann. Der lahme Benediktinermönch von Reichenau. Höchst/Vorarlberg: Freiherr vom Stein- Gedächtnisausgabe 11, 1948. (niem.).
• Arno Borst: Wie kam die Arabische Sternkunde ins Kloster Reichenau?. Konstancja: Uvk Univers.-Vlg, 1988. ISBN 3-87940-355-4. (niem.).
• Maria Calasanz Ziesche: Die letzte Freiheit. Rheinbach koło Bonn: Schwestern Unserer Lieben Frau, 1992. ISBN 3-9800449-0-4. (niem.).
• Arno Borst: Mönche am Bodensee. Sigmaringen: Thorbecke, 1994. ISBN 3-7995-5006-2. (niem.).
• Walter Berschin, Martin Hellmann: Hermann der Lahme. Gelehrter und Dichter (1013–1054). Heidelberg: Mattes, 2005. ISBN 3-930978-81-4. (niem.).

Linki zewnętrzne

• Herman z Reichenau: oryginalne teksty. [dostęp 2009-01-19]. (niem.).
• John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Herman z Reichenau w MacTutor History of Mathematics archive (ang.) [dostęp 2021-10-27].