 Zdj. z albumu uczestników kongresu esperantystów w Krakowie, 1912 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
farmaceutka |
Jadwiga Klemensiewiczowa, z domu Sikorska (ur. 1 stycznia 1871 w Młynowie, zm. 30 maja 1963 w Krakowie) – farmaceutka, razem ze Stanisławą Dowgiałłówną i Janiną Kosmowską jedna z pierwszych kobiet-studentek w historii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Życiorys
Była córką Stanisława Sikorskiego, inżyniera technologa i chemika, dyrektora cukierni, i Julii z Rostalskich, wychowanki Instytutu Maryjskiego, działaczki oświatowej i założycielki Księgarni Ludowej w Warszawie.
W wieku 11 lat rozpoczęła naukę na pensji Jadwigi Sikorskiej w Warszawie (siostry ojca). W 1885 roku zdała egzamin do VII klasy II Gimnazjum Żeńskiego w Warszawie, gdzie nawiązała kontakt z ruchem kobiecym i socjalistycznym, m.in. przyjaźniła się z koleżanką z klasy Różą Luksemburg. W roku 1887 zdała egzamin na nauczycielkę domową. W tym samym roku uczęszczała na kursy botaniczne i mineralogiczne na Uniwersytecie Latającym. W 1894 roku zdała egzamin na pomocnika aptekarskiego. Wówczas też rozpoczęła starania o przyjęcie na Wydział Lekarski Uniwersytetu Jagiellońskiego, które rozpatrzono pozytywnie i przyjęto ją jako jedną z trzech hospitantek. Do tej pory studia uniwersyteckie były zarezerwowane dla mężczyzn. Studia ukończyła w 1898 roku z tytułem magistra farmacji.
Rok wcześniej poślubiła kolegę ze studiów lekarskich, Zygmunta Klemensiewicza, który m.in. redagował pisma socjalistyczne. Żona pomagała mu jako redaktorka, autorka i tłumaczka prasy zagranicznej. Została także pierwszą przewodniczącą Ogólnozawodowego Stowarzyszenia Kobiet Pracujących. W 1903 jako pierwsza aptekarka w Galicji z tytułem magistra otworzyła skład materiałów aptekarskich (drogerię) w Krakowie przy ulicy Karmelickiej 15, zatrudniającą tylko kobiety, między innymi koleżanki ze studiów. Wraz z gronem pedagogów współredagowała tygodnik dla dzieci „Promyk”. Podczas I wojny światowej pracowała w krakowskiej aptece „Pod Gwiazdą”, należącej do magistra Konstantego Wiszniewskiego.
W zakupionym w 1922 roku majątku w Sygneczowie prowadziła uprawę roślin leczniczych. Po czterech latach przekazała ją córce i zięciowi, a sama powróciła do zawodu farmaceuty. W latach 1924–1932 pracowała jako retaksatorka recept w Okręgowym Związku Kas Chorych w Krakowie. W latach późniejszych prowadziła badania nad psychiką dziecka. Miała trzy córki, w tym lekarkę Jadwigę Beaupré.
Po śmierci męża wyjechała w 1948 roku do mieszkającej w Hiszpanii najmłodszej córki, a do Polski wróciła po siedmiu latach. Zmarła w Krakowie w 1963 roku.
Bibliografia
- A. Strzelecka, Klemensiewiczowa Jadwiga [w:] Polski Słownik Biograficzny, t.12, Warszawa – Kraków 1966, s. 600 – 601.
- J. Sikorska–Klemensiewiczowa, Przebojem ku wiedzy. Wspomnienia jednej z pierwszych studentek krakowskich ostatniego dziesięciolecia XIX wieku, Wrocław 1961.
- Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, t. 3, Warszawa 1992, s. 181.
- Bez Recepty: Historia farmacji - Pierwsze studentki farmacji na Uniwersytecie Jagiellońskim. bez-recepty.pgf.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. - Leszek J. Ekiert
- M. Petryna, Jadwiga Sikorska-Klemensiewiczowa. Droga do świątyni wiedzy, [w:] Krakowski Szlak Kobiet. Przewodniczka po Krakowie emancypantek. Tom II, pod red. E. Furgał, wyd. Fundacja Przestrzeń Kobiet, Kraków 2010.