 Jiří Traxler, Jaroslav Ježek (1938) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Odznaczenia | |
| |
Jaroslav Ježek (ur. 25 września 1906 w Pradze, zm. 1 stycznia 1942 w Nowym Jorku) – czeski kompozytor, pianista, dyrygent i aktor.
Życiorys
W dzieciństwie cierpiał na chorobę oczu, dlatego podstawowe wykształcenie muzyczne zdobywał w zakładzie dla niewidomych. Mimo to ukończył kompozycję w praskim konserwatorium u Karla Boleslava Jiráka (1924–1927) oraz w szkole mistrzowskiej u Josefa Suka i Aloisa Háby (z krótką przerwą 1927–1929).
Przyjaźnił się z Vítězslavem Nezvalem (razem pracowali w awangardowym zespole artystów Devětsil). Był członkiem SVU Mánes i praskiego ugrupowania surrealistycznego.
Po pobycie naukowym w Paryżu (1927–1928) rozpoczął trwałą współpracę (1928–1938) z Jiřím Voskovecem i Janem Werichem; z początku jako kompozytor, później także jako dramaturg muzyczny i dyrygent Teatru Wyzwolonego w Pradze.
W styczniu 1939 r. razem z przyjaciółmi emigrował do Stanów Zjednoczonych. Początkowo mieszkał w Pensylwanii, potem w Nowym Jorku, gdzie nauczał gry na fortepianie oraz kierował Czechosłowackim Chórem Muzycznym.
Krótko przed trzydziestymi szóstymi urodzinami zmarł w miejskim szpitalu w Nowym Jorku.
W 1995 został pośmiertnie odznaczony Medalem Za zasługi II stopnia.
Twórczość
Był twórcą czeskiej nowoczesnej piosenki jazzowej i tanecznej. Wiele jego pieśni jest znanych do dzisiaj (Hej rup, Nebe na zemi, Proti větru, Civilizace, Babička Mary, Prabába, David a Goliáš).
Jest autorem muzyki filmowej do następujących filmów:
- Pudr a benzín, 1931;
- Ze soboty na neděli, 1931;
- Peníze nebo život, 1932;
- U nás v Kocourkově, 1934;
- Hej rup!, 1934;
- Svět patří nám, 1937.
Jest twórcą koncertów fortepianowych:
- Etuda, 1933;
- Bagately, 1933;
- Rapsódie, 1938;
- Toccata, 1939;
- Sonáta, 1941.
Tworzył cykle pieśni, utworów na orkiestrę (Symfonická báseň, 1936) i koncertowych:
- Koncert pro klavír a orchestr, 1927;
- Fantazie pro klavír a orchestr, 1930;
- Koncert pro housle a dechový orchestr, 1930;
- 2 kwartety smyczkowe, 1932.
W 1931 r. skomponował utwór Dechový kvintet.
Bibliografia
- Josef Tomeš i kol., Český biografický slovník XX. století 1, Praga 1999, ISBN 80-7185-245-7
- Praca zbiorowa, Ottova encyklopedie – Česká republika, Praga 2006; ISBN 80-7360-456-6
Linki zewnętrzne
- Jaroslav Ježek w bazie IMDb (ang.)
- Jaroslav Ježek w bazie Filmweb