Jaskier rozłogowy

Jaskier rozłogowy

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	jaskropodobne
Rząd	jaskrowce
Rodzina	jaskrowate
Rodzaj	jaskier
Gatunek	jaskier rozłogowy
Nazwa systematyczna
Ranunculus repens L. Sp. pl. 1:554. 1753
Synonimy Ranunculus clintonii Beck Ranunculus intermedius Eaton Ranunculus lagascanus DC. Ranunculus oenanthifolius Ten. & Guss. Ranunculus pubescens Lag. (nom. illeg.) Ranunculus repens var. brevistylus Maxim. Ranunculus repens var. linearilobus DC. Ranunculus repens var. major Nakai Ranunculus repens f. polypetalus S.H. Li & Y. Hui Huang Ranunculus repens var. repens Ranunculus repens var. villosus Lamotte

Jaskier rozłogowy, jaskier rozesłany (Ranunculus repens L.) – gatunek rośliny należący do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae Juss.). Występuje naturalnie w Azji, Europie i Afryce Północnej. Ponadto został zawleczony na Makaronezję, Maskareny, do Ameryki Północnej, Australii i Nowej Zelandii. W Polsce jest pospolity na całym obszarze.

Morfologia

Pokrój

Bylina rozłogowa o lekko owłosionych pędach. Dorasta do 10–60 cm wysokości.

Liście

Są trójdzielne. Mierzą do 2–4,5 cm długości oraz 2–4 cm szerokości. Nasada ma klinowy kształt. Ogonek liściowy jest nagi i dorasta do 7–20 cm długości.

Kwiaty

Są zebrane w wierzchotki jednoramienne. Pojawiają się na szczytach pędów. Mają żółtą barwę. Dorastają do 15–22 mm średnicy. Mają 5 eliptycznie owalnych działek kielicha, które dorastają do 5–7 mm długości. Mają 5 odwrotnie owalnych płatków o długości 7–10 mm.

Owoce

Nagie niełupki o odwrotnie jajowatym kształcie i długości 2–3 mm. Tworzą owoc zbiorowy – wieloniełupkę o jajowatym kształcie i dorastającą do 5–7 mm długości.

• 

  Kwiat

• 

  Liście

• 

  Pokrój

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Kwiaty przedsłupne. Pręciki dojrzewają stopniowo, poczynając od zewnętrznych. Gdy zaczną dojrzewać pręciki wewnętrzne, ich nitki wydłużają się i wyginają do środka, tak, że ich pyłek wysypuje się na znamiona słupków. Dzięki takim mechanizmom roślina zabezpiecza się z początku przed samozapyleniem, preferując zapylenie krzyżowe, gdyby jednak do niego nie doszło, wówczas zapewnia sobie możliwość samozapylenia. Roślina miododajna, miodniki z zastawkami. Kwitnie od maja do września. Siedlisko: łąki, brzegi rzek, pola. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O/All. Agropyro-Rumicion crispi. Roślina trująca, w stanie surowym również dla bydła (w sianie traci własności trujące).

Zmienność

W obrębie tego gatunku wyróżniono jedną odmianę:

• Ranunculus repens var. flore-pleno DC.

Ponadto tworzy mieszańce z jaskrem bulwkowym i jaskrem wielokwiatowym.

Zastosowanie i uprawa

• Uprawiany jest ze względu na swój pokrój i ładne kwiaty, które u różnych odmian mogą być pojedyncze lub pełne, np. odmiana `Pleniflorus` ma żółte, pełne kwiaty i wysokość do 60 cm. Nadaje się na rabaty.
• Jest łatwy w uprawie. Rozmnaża się go przez siew nasion (najlepiej zaraz po ich zebraniu), lub przez podział rozrośniętych kęp wiosną lub jesienią. W okresie kwitnienia wskazane jest podlewanie. Najlepiej rośnie na przepuszczalnej i stale wilgotnej glebie, na stanowisku słonecznym lub półcienistym.