| |
| Data i miejsce urodzenia |
1772 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
| Edukacja | |
| Pracodawca |
Institut national des jeunes sourds, Paryż |
Jean Massieu (ur. 1772 w Semens w okolicy Cadillac (Żyronda), zm. 22 lipca 1846 w Lille) – francuski nauczyciel, pionier edukacji osób niesłyszących i niedosłyszących, pierwszy niesłyszący nauczyciel Głuchych, autor popularnej sentencji Wdzięczność jest pamięcią serca (fr. La reconnaissance est la mémoire du cœur).
Życiorys
Urodził się w zamożnej rodzinie w wiosce Semens, w okolicy Cadillac (Żyronda). Jego ojciec był królewskim notariuszem. Jean był najmłodszym z sześciorga rodzeństwa (miał trzy siostry i dwóch braci). Wszystkie dzieci były niesłyszące – porozumiewały się gestami. Po zapisaniu do szkoły dla głuchoniemych, prowadzonej w Bordeaux przez ojca Sicarda, szybko nauczył się pisać i czytać w języku francuskim.
W roku 1789 Roch-Ambroise Sicard został dyrektorem szkoły dla głuchoniemych w Paryżu, założonej w roku 1755 przez jego zmarłego mistrza – twórcę francuskiego języka migowego nazywanego „ojcem głuchych”, ojca L’Épée (ustawą z 21–27 lipca 1791 szkołę podniesiono do rangi instytucji państwowej, współcześnie L'Institut National de Jeunes Sourds de Paris). Wyjeżdżając do Paryża zabrał ze sobą swojego głuchoniemego ucznia, a wkrótce asystenta, Jeana Massieu. Sicard podjął zadanie kontynuacji pracy zmarłego mistrza, ojca L’Épée – opracowywanie słownika znaków (Dictionnaire général des signes). Jego młody niesłyszący asystent, którego uczył czytania i pisania w języku francuskim, uczył swojego nauczyciela znaków języka migowego. Prawdopodobnie w tym okresie współpracy narodziła się znana sentencja wdzięcznego młodego ucznia:
Wdzięczność jest pamięcią serca
Gdy Sicard został aresztowany i uwięziony jako osoba podejrzana o sympatyzowanie z obalonym królem, Ludwikiem XVI i przewidywano wyrok kary śmierci, Jean Massieu zorganizował protest wychowanków Instytutu. Głusi studenci wystąpili przed sądem w obronie Sicarda, co okazało się skuteczne – został uwolniony.
W roku 1797 (okres panowania Dyrektoriatu, rok bitwy pod Rivoli) Massieu – wówczas 25-letni asystent Sicada – został nauczycielem niesłyszącego 12-letniego chłopca, Laurenta Clerca (1785–1869), przyszłego przyjaciela i współpracownika.
W marcu 1815 roku, po powrocie Napoleona z Elby (zob. 100 dni Napoleona), Sicard ze swoimi niesłyszącymi asystentami (Massieu i Clerc) wyjechał z Paryża do Anglii, gdzie przeprowadzał – z ich pomocą – wykłady i demonstracje opracowanych w paryskim instytucie metod nauczania głuchoniemych. W Londynie Sicard, Massieu i Clerc spotkali Thomasa Gallaudeta, zamierzającego utworzyć pierwszą szkołę dla niesłyszących w Stanach Zjednoczonych. Odbyli z nim liczne prywatne rozmowy oraz zaprosili go do swojego paryskiego instytutu. Rozmowy doprowadziły Clerca do podjęcia decyzji o wyjeździe do Ameryki, gdzie stał się inicjatorem i organizatorem rozwoju edukacji niesłyszących (utrzymywał kontakt ze swoim mentorem i przyjacielem).
Po śmierci ojca Sicarda (1822) Jean Massieu był uważany za jego naturalnego następcę na stanowisku dyrektora L'Institut National de Jeunes Sourds, jednak został zmuszony do rezygnacji i wyjazdu z Paryża (jest to wiązane ze skandalem obyczajowym z udziałem dwóch młodych dziewcząt). Został instruktorem, a następnie kierownikiem szkoły dla głuchych w Rodez. W następnych latach założył podobną szkołę w Lille – pierwszą szkołę dla głuchych w północnej części Francji (zob. Nord-Pas-de-Calais, Flandria).
Zmarł w Lille 22 lipca 1846 roku.
Publikacje
- 1808 – Jean Massieu, Nomenclature ou Tableau general des Noms, des Adjectifs enonciatifs, actifs, ... : en francais et en anglais ; avec l'Alphabet grave des Sourds-Muets
- 1815 – Jean Massieu, Laurent Clerc, Roch Ambroise Cucurron Sicard, Jean Henrique Sievrac, Andrés Daniel Laffon de Ladébat, Recueil des définitions et réponses les plus remarquables de Massieu et Clerc, sourds-muets, aux diverses questions quileur ontété faites dans les séances publiques de M. l'Abbé Sicard, à Londres: auquel on a joint l'alphabet manuel des sourds-muets, le discours d'ouverture de M. l'Abbé Sicard, et une lettre explicative de sa méthod
- 1815 – A Collection of the Most Remarkable Definitions and Answers of Massieu and Clerc, Deaf and Dumb, to the Various Questions Put to Them, at the Public Lectures of the Abbé Sicard
Upamiętnienie
Jean Massieu został w roku 1999 patronem nowej szkoły dla głuchoniemych w Arlington (Teksas) – Jean Massieu Academy (JMA). Do Akademii są przyjmowane dzieci niesłyszące i niedosłyszące, oraz ich słyszące rodzeństwo i rówieśnicy. Nauczanie jest prowadzone z małych grupach, w trybie dwujęzycznym – w języku angielskim i amerykańskim języku migowym (ASL). Ten dwujęzyczny, integracyjny system edukacji sprzyja zmniejszeniu barier komunikacyjnych, występujących w środowisku życia absolwentów szkoły.
Uwagi
Bibliografia
- Oliver Sacks: Zobaczyć głos. Podróż do świata ciszy (Seeing Voices. A Journey into the World of the Deaf 1989). przeł. A.Małaczyński. Poznań: Zysk i S-ka, 1998. ISBN 978-83-7506-739-2.
Linki zewnętrzne
- History of British Sign Language > Early Deaf Education > Jean Massieu. ucl.ac.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-26)].; na www University College London; tekst z wersją migową
- Charles Katz, Massieu, World's 1st Deaf Teacher. handspeak.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-16)]. na www.handspeak.com; tekst z wersją migową
- Jean Massieu, First Deaf Teacher in France; artist: Nancy Rourke; painting – Oil On Canvas
- wporte1, Jean Massieu. biografia w wersji migowej (YouTube, 15 cze 2009)
- Four famous teachers of the deaf; Finger spelling. Washington, D.C: Collection: gallaudetuniversity-deafrarematerials, 1800.
- Sophia Rosenfeld, A Revolution in Language : The Problem of Signs in Late Eighteenth-Century France. Stanford University Press, 1 sie 2003