Jodek sodu
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
NaI |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
149,89 g/mol |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd |
białe higroskopijne kryształy, proszek lub granulki o słonawym i lekko gorzkim smaku |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| DrugBank | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Inne aniony | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Inne kationy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jodek sodu (łac. Natrii iodidum) – nieorganiczny związek chemiczny z grupy jodków, sól sodowa kwasu jodowodorowego. Jest to białe higroskopijne ciało stałe o słonawym i lekko gorzkim smaku, dobrze rozpuszczalne w wodzie. Wolno brązowieje w kontakcie z powietrzem w wyniku uwalniania jodu. Stosowany jest jako suplement w żywności i środek mukolityczny oraz do zasiewania chmur, a także do zwiększania rozpuszczalności jodu. Kryształy jodku sodu mają własność scyntylacji i używane są (czyste lub domieszkowane talem) w fizyce jądrowej i fizyce cząstek elementarnych jako detektory, przede wszystkim do pomiaru energii promienowania gamma. Radioaktywny jodek sodu – Na(131I) – stosowany jest w badaniach funkcji tarczycy.
| NaI | Jednostka | |
| ΔHof | −68,79 | kcal/mol |
| ΔGof | −68,38 | |
| So | 23,54 | cal/mol·K |
| Cp | 12,45 |
Otrzymywanie
Jodek sodu można otrzymać poprzez dodanie kwasu jodowodorowego lub kwaśnego roztworu jodu do roztworu wodorotlenku sodu lub węglanu sodu, a następnie odparowanie i krystalizację:
Otrzymany roztwór poddawany jest także filtracji w celu usunięcia zanieczyszczeń.
Zastosowanie w medycynie
Jodek sodu stosowany jest w lecznictwie jako środek wykrztuśny, źródło jonów jodu oraz w chorobach tarczycy. Ponadto stosuje się go miejscowo w postaci roztworów do zabiegów jonoforezy, w okulistyce (krople do oczu) oraz w dermatologii (leczenie zewnętrzne kilaków) – pod postacią 40% maści.
Preparaty
- Natrium jodatum subst. do receptury aptecznej
| 1. Litowców | |
|---|---|
| 2. Berylowców | |
| 3. Skandowców | |
| 4. Tytanowców | |
| 5. Wanadowców | |
| 6. Chromowców | |
| 7. Manganowców | |
| 8. Żelazowców | |
| 9. Kobaltowców | |
| 10. Niklowców | |
| 11. Miedziowców | |
| 12. Cynkowców | |
| 13. Borowców | |
| 14. Węglowców | |
| 15. Azotowców | |
| 16. Tlenowców | |
| 17. Fluorowców |