Jądrzak (łac. androblastoma) – guz jajnika wydzielający zarówno męskie jak i żeńskie hormony płciowe, mogący powodować wirylizację u kobiet i przedwczesne dojrzewanie płciowe u dzieci.
Zbudowany jest z różnej ilości oraz różnych stadiów dojrzałości komórek przypominających komórki Sertolego oraz Leydiga. Guzy te w 75% mają zdolność syntetyzowania hormonów, to znaczy estrogenów, progestagenu, androgenów, a nawet kortyzolu. Dzięki tej zdolności dają objawy defeminizacji oraz maskulinizacji, nadmiernego dojrzewania płciowego u dziewczynek lub mogą przebiegać z zespołem Cushinga.
- Makroskopowo: Jądrzaki są najczęściej guzami litymi, zawierającymi żółtawe ogniska. Mogą występować zmiany torbielowate.
- Mikroskopowo:
- Guzy dobrze zróżnicowane posiadają komórki przypominające dojrzałe komórki Sertolego tworzące układy cewkowe, między którymi w podścielisku obecne są dojrzałe komórki Leydiga.
- W postaciach średnio zróżnicowanych komórki Sertolego układają się w pasma lub gniazda.
- Przy braku zróżnicowania komórki maja kształt wrzecionowaty i pojawiają się liczne patologiczne mitozy oraz atypia komórkowa.
Bibliografia
- Vinay Kumar, Ramzi S. Cotran, Stanley L. Robbins: Patologia Robbinsa. [red. wyd. pol.] Włodzimierz T. Olszewski. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2005. ISBN 83-89581-92-2.
