Kalamina

Kalamina

Lotion kalaminowy (powyżej różowe opakowanie)
Nazewnictwo Inne nazwy i oznaczenia farm. łac. calaminum
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	Fe2O4Zn
Masa molowa	241,06 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS	8011-96-9
PubChem	23083748
SMILES [O-2].[O-2].[O-2].[O-2].[Fe+3].[Fe+3].[Zn+2]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2018-08-26] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki tlenek cynku + tritlenek diżelaza Uwaga Zwroty H H410 Zwroty P P273, P501 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła tlenek cynku + tritlenek diżelaza 0 2 0
Klasyfikacja medyczna
ATC	D02AB
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania zewnętrznie

Kalamina (łac. calaminum) – mieszanina tlenku cynku z tlenkiem żelaza(III), stosowana zewnętrznie w leczeniu świądu oraz podrażnień skóry o niewielkim nasileniu. Dawniej uzyskiwana jako sproszkowany hemimorfit, obecnie (2018) produkowana również przemysłowo.

Historia

Własności kosmetyczne i lecznicze kalaminy były znane już w starożytnym Egipcie. Rzymscy lekarze Galen oraz Pedanios Dioskurydes, jak również Pliniusz Starszy, opisywali własności lecznicze kalaminy.

Skład i mechanizm działania

Naturalnego pochodzenia kalamina wytwarzana jest z hemimorfitu (kalaminu) i zawiera tlenek cynku oraz węglan cynku. W chwili obecnej mieszanina produkowana przemysłowo zawiera tlenek cynku i 0,5% tlenku żelaza(III). Naturalnie występujący tlenek cynku oraz węglan cynku zawarte w balsamie kalaminowym mają właściwości łagodzące świąd. Cynk hamuje również degranulację komórek tucznych, a przez to zmniejsza wydzielanie histaminy, ważnego mediatora odpowiedzi zapalnej i indukującego świąd.

Zastosowanie

• świąd o niewielkim nasileniu u dzieci i dorosłych
• oparzenie słoneczne o małym nasileniu
• wyprysk kontaktowy alergiczny wywołany roślinami z rodzaju Toxicodendron – T. radicans (ang. poison ivy), T. diversilobum (ang. Pacific poison oak), T. pubescens (ang. Atlantic poison oak) oraz T. vernix (ang. poison sumac),
• owrzodzenie żylakowe (jeden ze składników hydrokoloidowego buta Unna)
• świąd ciężarnych

Kalamina znajduje się na wzorcowej liście podstawowych leków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO Model Lists of Essential Medicines) (2017).

Kalamina nie jest zarejestrowana jako lek w Polsce (2018), natomiast jest stosowana jako składnik kosmetyków.

Receptura

Działania niepożądane

Kalamina jest zaliczana do substancji o minimalnej toksyczności dla ludzi. W rzadkich przypadkach może powodować nadwrażliwość lub podrażnienie. Balsam kalaminowy może naśladować obraz mikrozwapnień w mammografii.