| cardiomyopathia dilatativa, cardiomyopathia congestiva | |
 Obraz sekcyjny serca w kardiomiopatii rozstrzeniowej | |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 | |
|---|---|
Kardiomiopatia rozstrzeniowa (łac. cardiomyopathia dilatativa), kardiomiopatia zastoinowa (łac. cardiomyopathia congestiva), kardiomiopatia przekrwienna – choroba mięśnia sercowego polegająca na jego ścieńczeniu, zwłaszcza w obrębie komór. Następuje wybiórcze powiększenie jąder kardiomiocytów bez przerostu komórki oraz zwłóknienie śródmiąższowe i okołonaczyniowe. Podobny obraz można spotkać w kardiomiopatii wtórnej, czyli na tle zapalenia mięśnia sercowego, co utrudnia postawienie właściwej diagnozy. Kardiomiopatia rozstrzeniowa powoduje zmniejszenie kurczliwości serca, co prowadzi najpierw do powstania lewokomorowej niewydolności tego mięśnia, a następnie do jego niewydolności obukomorowej. Rozstrzeń dotyka często także oba przedsionki. Przerost jest z reguły asymetryczny.
Zachorowalność
Zapadalność w całej populacji wynosi 5-8 przypadków na 100 000 osób. Ludzie rasy czarnej oraz mężczyźni chorują na nią częściej (także przeżywalność jest gorsza), aniżeli osoby rasy białej i kobiety. Dotyka przede wszystkim osób w średnim wieku.
Etiologia
Większość przypadków kardiomiopatii rozstrzeniowej jest idiopatyczna (nie jest znana etiologia). W pozostałych przypadkach chorobę wywołują:
- najczęściej wirusy (np. wirus Coxsackie B), które powodują zapalenie mięśnia sercowego
- alkohol
- leki cytostatyczne (przede wszystkim kardiotoksyczna doksorubicyna oraz inne antracykliny)
- sarkoidoza (choroba Besniera-Boecka-Schaumanna)
- dystrofie mięśniowe – zanik tkanki mięśniowej (dystrofia miotoniczna, dystrofia mięśniowa Duchenne’a)
- ciąża
- zakażenie ludzkim wirusem niedoboru odporności
- kokaina.
Objawy
Objawy zwykle rozwijają się stopniowo. Część osób, które mają tylko rozstrzeń lewą, może pozostawać bez objawów przez miesiące lub lata. Charakterystycznymi objawami kardiomiopatii rozstrzeniowej są:
- objawy niewydolności lewej komory, zaburzenia rytmu serca (komorowe, nadkomorowe z migotaniem przedsionków)
- zmiany zakrzepowo-zatorowe
- wzrost masy ciała
- rozciągnięcie i powiększenie mięśnia sercowego
- objawy niewydolności krążenia (odczuwanie zmęczenia, zawroty głowy, duszności, bezsenność, które są wynikiem zmniejszonego rzutu serca)
- prawokomorowa niewydolność serca jako późny, źle rokujący objaw
- ból w klatce piersiowej jako przejaw zatorowości płucnej
- ból brzucha spowodowany hepatomegalią.
W celu zdiagnozowania choroby wykonuje się przede wszystkim następujące badania: echokardiografię, elektrokardiografię (EKG), biopsję endomiokardialną oraz cewnikowanie serca.
Leczenie
Leczenie ma na celu poprawę wydolności krążenia (zwiększenie frakcji wyrzutowej), poprawę jakości życia (zmniejszenie duszności, obrzęków, poprawa tolerancji wysiłkowej), zmniejszenie ryzyka nagłego zgonu. Z farmakoterapii najczęściej stosuje się:
- leki poprawiające wydolność krążenia przez zmniejszenie oporów obwodowych (np. inhibitory konwertazy angiotensyny, antagonisty receptora angiotensyny II)
- leki moczopędne, zwłaszcza furosemid i spironolakton
- leki obniżające nadmierne napięcie układu współczulnego, na przykład metoprolol, bisoprolol (w niewielkich dawkach)
- nitraty
- leki poprawiające kurczliwość mięśnia sercowego (najczęściej z grupy glikozydów naparstnicy) – obecnie ogranicza się stosowanie tej grupy leków
- leki przeciwzapalne w przypadku kardiomiopatii rozstrzeniowej pozapalnej.
Innymi sposobami leczenia są:
- wszczepienie stymulatora mięśnia sercowego lub defibrylatora, co chroni przed nagłym zgonem wywołanym migotaniem komór
- przeszczepienie serca w przypadku znacznego uszkodzenia tego narządu.
Wspomagająco należy stosować regularne ćwiczenia fizyczne (zwiększające przepływ krwi oraz poprawiające czynności śródbłonka) oraz odpowiednią dietę.
Zobacz też
Bibliografia
- Douglas P. Zipes, Peter Libby, Robert O. Bonow, Eugene Braunwald: Braunwald's Heart Disease. Elsevier Inc., ISBN 0-7216-0509-5
