| obiad | |
 Domowe kartacze podane z okrasą | |
| Inne nazwy |
cepeliny |
|---|---|
| Rodzaj |
pyzy ziemniaczane z nadzieniem |
| Miejsce powstania | |
| Obróbka żywności | |
| Składniki | |
|
ziemniaki surowe i gotowane, farsz | |
Kartacz, także cepelin (lit. cepelinai/didžkukuliai, biał. цэпеліны, niem. Keilchen) – potrawa regionalna, popularna w północno-wschodniej Polsce; rodzaj dużej, nadziewanej pyzy ziemniaczanej.
Gotowa kluska ma kształt owalny, w przekroju poprzecznym okrągły i długość od 10 do 12 cm (kartacz) albo od 8 do 10 cm (kartacz sejneński/cepelin). Ciasto przygotowuje się z masy powstałej przez połączenie tartych surowych ziemniaków z ziemniakami gotowanymi lub z mąką ziemniaczaną. Dodaje się też skrobię uzyskaną przy ścieraniu surowych kartofli. Zawartość surowych ziemniaków nadaje kartaczom szarą barwę. Nadzienie to zazwyczaj mięso mielone (przyprawione np. czosnkiem, pieprzem czarnym i cebulą). Zamiast mięsa spotyka się również inne wypełnienia, takie jak np. grzyby, kapusta, kapusta kiszona lub twaróg. Cepeliny gotuje się w wodzie i podaje na gorąco, zwykle okraszone skwarkami z boczku lub z posiekaną i zeszkloną cebulą.
Potrawa jest najbardziej popularna na Podlasiu, Suwalszczyźnie, Warmii i Mazurach.
Na Litwie uchodzi za danie narodowe i jest najpopularniejszym daniem w wielu restauracjach. W zależności od regionu nieco różni się sposób przygotowania cepelinów, jak i podanych do niego sosów.