Mykologia, mikologia; grzyboznawstwo (gr. mýkēs „grzyb”, lógos „słowo”, „nauka”) – dział biologii zajmujący się badaniem grzybów (Fungi), ich systematyką, budową (morfologią, anatomią, cytologią), fizjologią, a także znaczeniem dla człowieka.
Początkowo grzyby zaliczane były do roślin, a mykologia jeszcze w XX w. była działem botaniki. Czasem łączono ją z fykologią i briologią, wyróżniając kryptogamologię. Jako odrębna od botaniki gałąź biologii wydzieliła się, gdy grzyby zostały uznane za odrębne królestwo. W połowie XIX wieku z mykologii wyodrębniła się fitopatologia, czyli patologia roślin. Obecnie obserwuje się intensywny rozwój mykologii lekarskiej i mykologii przemysłowej, której jednym z działów jest mykologia budowlana. Jedną z gałęzi mykologii lub szerzej – botaniki – jest lichenologia zajmująca się nieformalną grupą grzybów: porostami (Lichenes).
Nazwa
W języku polskim istnieje oboczność zapisu i wymowy terminu mykologia/mikologia oraz jego pochodnych. Według części opinii normatywnych właściwą formą jest mikologia, gdyż wpisuje się to we wzorzec spolszczania nazw greckich rozpoczynających się od sylaby μυ. Stanowisko to było długo potwierdzane zapisami większości słowników poprawnościowych, z drugiej jednak strony większość naukowców zajmujących się grzybami używała formy mykologia. Ten wariant z kolei został odnotowany przez autorów „Wielkiego słownika wyrazów obcych PWN” pod redakcją Mirosława Bańki z 2003 r. Ponadto językoznawcy-normatywiści uznawali, że forma mikologia, choć preferowana, jest pewnego rodzaju wyjątkiem, a wzorzec spolszczania tej sylaby jako mi nie w każdym przypadku jest konsekwentny. Przez pewien czas zatem za normatywną uważano formę mikologia, od 2003 r. zaś istniały podstawy do uznawania obu form za równorzędne (mimo liczniejszej grupy słowników notujących jedynie formę mikologia). W 2011 r. na wniosek grupy naukowców planujących założenie stowarzyszenia naukowego zajmującego się nauką o grzybach (Polskie Towarzystwo Mykologiczne) Rada Języka Polskiego podjęła dyskusję na ten temat. W jej wyniku aprobatę normatywną przyznano preferowanej przez biologów mykologia. Mimo to niektóre instytucje nadal używają nazwy mikologia, np. w ramach Polskiego Towarzystwa Botanicznego działa Sekcja Mikologiczna.
Bibliografia
- Zygmunt Adamski, Halina Batura-Gabryel, Mikologia lekarska, wyd. 2, Poznań: Akademia Medyczna, 2007, ISBN 978-83-60187-76-0.