Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (ang. nonalcoholic fatty liver disease, NAFLD) - stłuszczenie wątroby, którego przyczyną są inne czynniki niż nadmierne spożycie alkoholu. Podstawowymi czynnikami ryzyka prowadzącymi do NAFLD jest otyłość (i powiązany z nią zespół metaboliczny) oraz cukrzyca typu 2 (i powiązana z nią insulinooporność). Stłuszczenie wątroby prowadzić może w konsekwencji do zapalenia wątroby, a następnie w przebiegu choroby do zwłóknienia i marskości.

Epidemiologia

Choroba może występować w każdym roku życia. Jej rozwój jest ściśle skorelowany z otyłością. Występuje u 16-23% Amerykanów.

Etiopatogeneza

Przyczyny NAFLD

• insulinooporność:
  • zespół metaboliczny
  • zespoły uogólnionej lipodystrofii
• zaburzenia metabolizmu lipidów:
  • abetalipoproteinemia
  • hipobetalipoproteinemia
  • choroba Andersen
  • choroba Webera-Christiana
• żywienie pozajelitowe
• znaczna utrata masy ciała:
  • zespolenie omijające
  • resekcja znacznej części jelita
  • długotrwałe głodzenie
• leki:
  • amiodaron
  • diltiazem
  • tamoksyfen
  • kortykosterydy
  • leki przeciwretrowirusowe
• toksyny:
  • chlorowane węglowodory
  • dwusiarczek węgla
  • czterochlorek węgla
  • fosfor
  • sole baru
  • miedź

Patogeneza

Największe znaczenie w rozwoju choroby ma insulinooporność, w której wyniku w hepatocytach gromadzi się tłuszcz (rozwija się stłuszczenie).

Objawy

Zwykle przebiega bezobjawowo. W niektórych przypadkach występuje:

• zmęczenie
• osłabienie
• złe samopoczucie
• niespecyficzne dolegliwości bólowe pod prawym łukiem żebrowym
• hepatomegalia
• splenomegalia – stosunkowo rzadko
• bardzo rzadko cechy nadciśnienia wrotnego.

Powikłania

• zapalenie wątroby (NASH)
• włóknienie wątroby
• marskość wątroby
• rak wątrobowokomórkowy

Czynniki ryzyka rozwoju powikłań

• starszy wiek
• cukrzyca typu 2
• nadciśnienie tętnicze
• otyłość
• aktywność AlAT > 2 x górnej granicy normy
• wskaźnik de Ritisa > 1
• trójglicerydy > 1,7 mmol/l

Rozpoznanie

Rozpoznanie stawia się na podstawie stwierdzenia następujących kryteriów:

• ujemny wywiad w kierunku nadmiernego, przewlekłego spożycia alkoholu (< 20 g/kg m.c./24 h)
• zwiększenie aktywności AspAT i AlAT (wskaźnik de Ritisa < 1)
• w USG cechy stłuszczenia wątroby
• brak innych schorzeń wątroby.

Badania pomocnicze

• badania laboratoryjne:
  • dyslipidemia
  • hiperglikemia
  • hipoalbuminemia
  • wydłużony czas protrombinowy
  • zwiększenie aktywności GGTP
  • hiperbilirubinemia
• badanie histopatologiczne materiału pobranego podczas biopsji wątroby:
  • stłuszczenie wielkokropelkowe
  • naciek zapalny
  • zwyrodnienie balonowate
  • martwica
  • włóknienie
  • ciałka Mallory’ego

Rozpoznanie różnicowe

• wirusowe zapalenie wątroby
• autoimmunologiczne zapalenie wątroby
• polekowe uszkodzenie wątroby
• alkoholowe stłuszczenie wątroby
• alkoholowe zapalenie wątroby
• choroba Wilsona
• hemochromatoza
• marskość wątroby
• pierwotna marskość żółciowa wątroby
• pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych

Leczenie

Zwalczanie otyłości. Leczenie zaburzeń wchodzących w skład zespołu metabolicznego.

Bibliografia

• Choroby wewnętrzne pod red. prof. dr hab. Andrzeja Szczeklika, tom 1, str. 945-946 ISBN 83-7430-031-0

Zobacz też

• Niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby
• Alkoholowe stłuszczenie wątroby
• Alkoholowe zapalenie wątroby