Ognisko zakażenia – zlokalizowana zmiana zapalna o charakterze przewlekłym spowodowana czynnikami bakteryjnymi, zwykle umiejscowiona w małej, ograniczonej przestrzeni i dająca najpierw objawy miejscowe, która jednak w przypadku obniżenia odporności może wywołać uogólniony odczyn ustrojowy zwany zakażeniem ogniskowym lub chorobą odogniskową.
Lokalizacja
Zwykle ogniska zakażenia znajdują się w tkankach słabo ukrwionych i mało dostępnych dla naturalnych mechanizmów obronnych ustroju, tj. w miejscach takich jak:
- w 90% w obrębie głowy
- w jamie ustnej
- przy zębach (patrz niżej)
- w migdałkach podniebiennych
- w uszach
- zatokach obocznych nosa
- w jamie ustnej
- w 10% w innych miejscach
- w wyrostku robaczkowym
- w przydatkach macicznych
- gruczole krokowym
- pęcherzyk żółciowy
- pęcherz moczowy
Potencjalne ogniska zakażenia (takie, które w danym momencie nie wywierają szkodliwego wpływu na organizm, lecz mogą wywołać chorobę odogniskową w przypadku obniżenia lub załamania odporności) w jamie ustnej:
- głębokie ubytki próchnicowe
- zęby źle przeleczone kanałowo
- ropnie przyzębne, ropnie okołowierzchołkowe z przetoką
- kieszonki kostne >6 mm
- zmiany ziarninowe w furkacjach (rozwidleniach korzeni) zębów wielokorzeniowych
- stany zapalne związane z utrudnionym wyrzynaniem zębów mądrości
- owrzodzenia śluzówki jamy ustnej
Skutki
Zwykle przejściowa bakteriemia powstała z ogniska zakażenia może spowodować u osób z obniżoną odpornością rozwój poważnych chorób, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, zapalenie wsierdzia i innych chorób systemowych. Zmiany mogą również szerzyć się przez sąsiedztwo tkanek – może to być przyczyną ropnia mózgu, wątroby czy nerki, posocznicy, a także bakteryjnego zapalenia wsierdzia.
