Мы используем файлы cookie.
Продолжая использовать сайт, вы даете свое согласие на работу с этими файлами.

Olbrzymkowce

Подписчиков: 0, рейтинг: 0
Olbrzymkowce
Ilustracja
Sphaeropteris medullaris
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

telomowe

Gromada

naczyniowe

Klasa

paprocie

Podklasa

paprotkowe

Rząd

olbrzymkowce

Nazwa systematyczna
Cyatheales A.B. Frank
Leunis, Syn. Pflanzenk. (ed.2) 3: 1452. 1877
Cyathea arborea

Olbrzymkowce (Cyatheales) – rząd paproci rozprzestrzenionych głównie w strefie międzyzwrotnikowej oraz wilgotnych lasach strefy umiarkowanej porastających m.in. Nową Zelandię, Tasmanię i południową Australię. Większość przedstawicieli należy do rodzin olbrzymkowatych (Cyatheaceae) i diksoniowatych (Dicksoniaceae).

Morfologia

Niektóre gatunki płożą się, ale większość wykształca zdrewniałą, wznoszącą się łodygę zakończoną parasolem liści. Ten wygląd sprawił, że olbrzymkowce nazywane są paprociami drzewiastymi. Określenie to stosowane bywa również wobec paproci z innych rzędów wykształcających podobną, choć z reguły niższą łodygę.

Olbrzymkowce przypominają palmy oraz sagowce, z którymi jednak nie są blisko spokrewnione. "Pień" przypominający kłodzinę jest w istocie przekształconym kłączem otoczonym korzeniami przybyszowymi. Jego wysokość wynosi od kilkudziesięciu centymetrów do ok. 20 metrów. Liście mają po kilka metrów długości. Uszkodzenie wierzchołka powoduje śmierć rośliny, z kolei złamane kłącze potrafi się na nowo zakorzenić.

Systematyka

Pozycja według systemu PPG I (2016) oraz PPG I (2016)

Grupa siostrzana dla paprotkowców w obrębie podklasy paprotkowych. W różnych systemach do grupy tej stosowano w całości lub części następujące nazwy teraz mające status synonimów: Dicksoniales, Hymenophyllopsidales, Loxomatales, Metaxyales, Plagiogyriales.

paprotkowe


długoszowce Osmundales




rozpłochowce Hymenophyllales




glejcheniowce Gleicheniales




szparnicowce Schizaeales




salwiniowce Salviniales




olbrzymkowce Cyatheales



paprotkowce Polypodiales









Podział rzędu według systemu PPG I (2016)

W obrębie rzędu wyróżnia się osiem rodzin tworzących dwa klady siostrzane:

olbrzymkowce


olbrzymkowate Cyatheaceae




otężałkowate Cibotiaceae




Metaxyaceae



diksoniowate Dicksoniaceae









Culcitaceae



Plagiogyriaceae




Loxsomataceae




Thyrsopteridaceae




Zastosowanie

Pnie olbrzymek Cyathea i diksonii wykorzystywane bywają jako materiał konstrukcyjny, np. do wykładania pomostów na terenach bagnistych. Wydrążone używane są jako ule. Bogate w skrobię wnętrze pni bywa wykorzystywane jako pożywienie lub karma dla świń. Jadane przez Aborygenów australijskich były także kłącza diksonii. Niektóre gatunki paproci wykorzystywane są jako rośliny lecznicze.

Pnie paproci drzewiastych (m.in. olbrzymek i diksonii) wykorzystywane są po rozdrobnieniu do tworzenia mieszanek podłoży do upraw storczyków (często z dodatkiem włókien kokosowych, torfowców, granulowanej kory drzew).

Liczne gatunki z rodzajów olbrzymka Cyathea, pierzastek Alsophila oraz diksonia antarktyczna uprawiane są jako ozdobne. Rośliny pochodzące z chłodnych lasów górskich uprawiane są na zewnątrz także na obszarach o łagodnym klimacie umiarkowanym. Poza tym uprawiane są w palmiarniach lub jako okazałe, powoli rosnące rośliny doniczkowe.

Włoski pokrywające kłącza pierzastek i otężałek Cibotium wykorzystywane były tradycyjnie na Archipelagu Malajskim do tamowania krwotoków zewnętrznych. W XIX wieku ich zastosowanie zostało szeroko spopularyzowane, wykorzystywane były powszechnie w Europie np. podczas zabiegów operacyjnych.


Новое сообщение