 ORP „Gryf” | |
| Historia | |
 III Rzesza
| |
| Nazwa |
Irene Oldendorff |
|---|---|
| Wejście do służby |
1945 |
 Wielka Brytania
| |
| Nazwa |
Empire Contees |
| Wejście do służby |
10 października 1945 |
 ZSRR
| |
| Nazwa |
Omsk |
| Wejście do służby |
1946 |
 Polska
| |
| Nazwa |
Opole |
| Wejście do służby |
13 maja 1947 |
 Marynarka Wojenna (PRL)
| |
| Nazwa |
ORP Zetempowiec / ORP Gryf / BK-5 |
| Wejście do służby | |
| Wycofanie ze służby |
24 września 1976 |
| Los okrętu |
przebudowany na barkę koszarową BK-4 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
4220 t |
| Długość |
91,8 m |
| Szerokość |
13,5 m |
| Zanurzenie |
4,9 m |
| Napęd | |
| maszyna parowa Lentz o mocy 1200 KM, 1 śruba | |
| Prędkość |
11,2 węzłów |
| Zasięg |
5700 Mm przy prędkości 10 w |
| Uzbrojenie | |
| 2 działa przeciwlotnicze kalibru 85 mm (2 x I) 4 działka plot. 37 mm (2 x II) | |
ORP Gryf – polski okręt szkolny z lat 1951-1976, początkowo noszący nazwę ORP Zetempowiec. Był drugim okrętem o nazwie ORP Gryf.
Został przebudowany ze statku handlowego budowanego pod koniec II wojny światowej dla marynarki niemieckiej, 13 maja 1947 przekazanego Polsce w ramach reparacji wojennych. Początkowo służył w marynarce handlowej pod nazwą „Opole”, wraz z bliźniaczym statkiem „Olsztyn”. W 1950 został przekazany Marynarce Wojennej i po przebudowie na okręt szkolny, wszedł do służby pod nazwą ORP „Zetempowiec” (na cześć ZMP). Przebudowy – mimo jej znacznego zakresu – dokonano w ekspresowym tempie 152 dni. Jej przebieg nadzorował wyznaczony na dowódcę jednostki Polak z pochodzenia a jednocześnie oficer radzieckiej floty handlowej Oceanu Spokojnego – kmdr ppor. Robert Mietielica, dzięki którego staraniom na rufowej nadbudówce został zamontowany dalmierz artyleryjski. Kmdr Mietielica stał się powszechnie znany, wymuszając należny dla ORP salut polskiego rudowęglowca, przez ostrzelanie go z działa ślepymi nabojami.
Po odwilży politycznej 1956 roku, w 1957, okrętowi nadano tradycyjną w polskiej marynarce nazwę ORP „Gryf”. Był największą jednostką szkolną polskiej marynarki, odbył wiele rejsów szkolnych w obrębie Morza Bałtyckiego (m.in. Leningrad, Rostock), a także Morza Północnego, Atlantyku (m.in. Narwik, Murmańsk, Archangielsk, Reykjavik, Portsmouth) i Morza Śródziemnego i Czarnego (m.in. Palermo, Split, Warna, Sewastopol, Port Said, Aleksandria). W 1970 i 1971 zdobył miano najlepszego okrętu MW. Wycofany został ze służby w 1976, po czym służył przez pewien czas jako hulk – barka koszarowa i grzewcza w VIII basenie w Gdyni.
Historia
- 1945 – zbudowany jako niemiecki statek typu Hansa A „Irene Oldendorff” w stoczni Burmeister and Wain w Kopenhadze w Danii (port macierzysty Lubeka)
- 10 października 1945 – przejęty przez Wielką Brytanię i przemianowany na „Empire Contees” (port macierzysty Londyn)
- 1946 – przekazany ZSRR i przemianowany na „Omsk” (cyrylica Омск; port macierzysty Ryga)
- 13 maja 1947 – przekazany Polsce i wcielony do polskiej floty handlowej pod flagą Żeglugi Polskiej i nazwą „Opole” (port macierzysty Szczecin)
- 19 października 1950 – przejęty przez Marynarkę Wojenną i przebudowany w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni na okręt szkolny
- 10 lipca 1951 – wcielony do służby jako ORP „Zetempowiec”
- 10 kwietnia 1957 – zmiana nazwy na ORP „Gryf”
- 24 września 1976 – wycofany ze służby i przebudowany na barkę koszarową BK-5.
Bibliografia
- Tadeusz Ciesiulewicz, Feliks Kujej: Marynarka Wojenna 1945-1970. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1971.
- Jan Piwowoński: Flota spod biało-czerwonej. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1989. ISBN 978-83-100-8902-1.
