| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pieprz czarny |
| Nazwa systematyczna | |
|
Piper nigrum L. Sp. Pl. 1.28, 1753 | |
Pieprz czarny (Piper nigrum L.) – gatunek rośliny z rodziny pieprzowatych. Wywodzi się z południowo-wschodnich Indii, jest uprawiany w wielu krajach strefy tropikalnej. Pieprz czarny uprawiany jest jako roślina użytkowa w tropikalnych rejonach o klimacie gorącym i wilgotnym. Uprawia się go dla owoców (pestkowców), z których otrzymuje się znany pieprz przyprawowy. Znany jest także od dawna jako roślina pokojowa.
Morfologia
- Pokrój
- Tropikalne pnącze o drewniejących dolnych częściach. Osiąga do 15 m wysokości, zarówno pień jak i rozgałęzienia są zgrubiałe w węzłach. Łodygi, zdrewniałe u nasady, osiągają długość 7 m i mają liczne, wyrastające w węzłach korzenie powietrzne, które łatwo zakorzeniają się w ziemi.
- Liście
- Nieco skórzaste, zimozielone, trochę jaśniejsze pod spodem, długości około 8 cm, ogonkowe, jajowate z sercowatą podstawą, ostro zakończone.
- Kwiaty
- Zebrane w kłosowate kwiatostany o długości 8-10 cm, składa się z malutkich, bezszypułkowych kwiatów bez okwiatu. Kwiaty drobne, seledynowobiałe, o dwóch pręcikach i jednym słupku, zagłębionym w jamie szypułki okrytej zielonkawą przysadką.
- Owoce
- Pestkowce początkowo zielone, później czerwonawe lub żółtoczerwonawe i w końcu czarne. Owoce są kuliste, o średnicy 0,5 cm zebrane po 20-30 w owocostan. Nasiono, będące właściwą przyprawą, okryte jest cienką, mięsistą warstwą owocni.
Biologia i ekologia
Roślina tropikalna i subtropikalna, najlepiej rośnie i plonuje na wilgotnych, próchniczych glebach w pobliżu wybrzeży morskich (w wysokiej wilgotności powietrza). Kwitnie przez cały rok. Owocuje już w 2-5 roku uprawy i przez następne 40 lat.
Zastosowanie
Z owoców pieprzu czarnego sporządzana jest przyprawa zwana pieprzem. U większości odmian duża zawartość olejków eterycznych i alkaloidu piperyny nadaje charakterystyczny, palący smak.
- Ze względu na sposób otrzymywania przyprawę dzieli się na co najmniej trzy rodzaje:
- pieprz czarny – z owoców niedojrzałych, suszonych i fermentowanych,
- pieprz biały – łagodniejszy, z dojrzałych owoców, które krótko się gotuje, moczy w wodzie morskiej i suszy na słońcu lub suszarni. Po tych zabiegach usuwana jest zewnętrzna warstwa owocni,
- pieprz zielony – niedojrzałe zielone nasiona suszone na słońcu, liofilizowane, marynowane w kwasie octowym lub mlekowym albo konserwowane solanką.
Pieprzu czerwonego nie otrzymuje się z tej rośliny, lecz z południowoamerykańskiego schinusa peruwiańskiego.
Uprawy
Pieprz czarny uprawiany jest w południowych Indiach, Malezji, na Półwyspie Malajskim, Nowej Gwinei, w tropikalnej i południowej Afryce oraz na Antylach i w Brazylii. Pieprz rozmnaża się wyłącznie przez sadzonkowanie.