Pomór małych przeżuwaczy (PPR) lub księgosusz rzekomy lub zespół zapalenia jamy ustnej, płuc i jelit – choroba zakaźna owiec i kóz oraz nieudomowionych małych przeżuwaczy (istnieje również podejrzenie, że wirus ma zdolność atakowania wielbłądów) wywoływana przez wirusa z rodzaju Morbillivirus z rodziny paramyksowirusów. Nazwa księgosusz rzekomy powstała ze względu na bardzo zbliżone objawy do księgosuszu, aczkolwiek podobne objawy dają również inne choroby przeżuwaczy takie jak: pryszczyca i choroba niebieskiego języka.
Występowanie
Po raz pierwszy została odnotowana w roku 1942 w Afryce, na Wybrzeżu Kości Słoniowej. Jednakże podobne objawy u owiec i kóz pojawiały się na terenie całej Afryki w ówczesnym czasie.
Obecnie występuje w Afryce, na Bliskim Wschodzie, w południowej części Azji oraz na Półwyspie Arabskim. W czerwcu 2018 roku choroba została stwierdzona na terenie Bułgarii.
Objawy
Choroba charakteryzuje się wysoką temperaturą ciała (41 °C), która utrzymuje się nawet 3–5 dni, martwiczym zapaleniem jamy ustnej (szarobiałe guzki wielkości główki od szpilki) oraz płuc, zapaleniem jelit, surowiczo-ropnym zapaleniem spojówek.
Ponadto wśród objawów można zaobserwować suchość śluzawicy, strupy wysiękowe w okolicach nozdrzy.
Pod koniec choroby na skórze mogą pojawiać się guzowate zmiany wokół śluzawicy.
Rozpoznawanie
Nosicielami choroby może być bydło oraz świnie, które nie wykazują objawów chorobowych, ale mają zdolność zarażenia owiec i kóz. Najbardziej podatne na zarażenie są zwierzęta w wieku 3 –18 miesięcy.
Rozpoznanie choroby jest możliwe na podstawie analizy sytuacji epidemiologicznej, wywiadu oraz objawów klinicznych.
Do badań laboratoryjnych pobiera się wymazy z worka spojówkowego, jamy ustnej, jamy nosowej oraz odbytu.
Najczęściej stosowane w diagnostyce są testy: test seroneutralizacji wirusa, cELISA, odczyn precypitacji w żelu agarowym, odczyn immunofluorescencji pośredniej.
Postępowanie
Brak jest leczenia. W Unii Europejskiej choroba zwalczana z urzędu, za który odpowiada inspekcja weterynaryjna.
Choroba podlega zakazowi szczepień.
Istnieje zakaz importu zwierząt z terenów występowania pomoru małych przeżuwaczy.
