Potencja homeopatyczna lub potęga homeopatyczna – termin określający stopień rozcieńczenia środka homeopatycznego. Ma postać kodu literowo-cyfrowego, który zostaje wymieniony po łacińskiej nazwie surowca, z którego został wyprodukowany środek homeopatyczny, np. Aurum metallicum MK, Calcarea carbonica D200, Rhus toxicodendron D30.
Litera oznacza rodzaj potencji homeopatycznej, który jest związany ze sposobem produkcji, zaś liczba wskazuje na stopień spotęgowania (zdynamizowania), czyli ilość rozcieńczeń i jednoczesnych energicznych wytrząsań.
Proces otrzymywania kolejnych potencji homeopatycznych, w którym nie wolno pominąć żadnego etapu, nazywa się potencjowaniem roztworu i stanowi warunek sine qua non w homeopatii. O tym, w jaki sposób Samuel Hahnemann doszedł do potencjowania homeopatycznego można przeczytać w artykule biograficznym.
Według homeopatów podczas potencjowania, czyli rozcieńczania wodą destylowaną substancji wyjściowej i poddawania tego roztworu serii energicznych wytrząsań zgodnie z opisem w Farmakopei Homeopatycznej, forma materialna środka zostaje zamieniona w formę niematerialną, czyli energię.
Z tego powodu potencji homeopatycznej nie powinno się utożsamiać ze stopniem rozcieńczenia roztworu.
W homeopatii przyjmuje się, że im wyższa jest potencja, tym większa jest moc energetyczna, czyli siła działania środka homeopatycznego oraz szerszy zakres działania. Według Samuela Hahnemanna potencjowanie (synonimy: potęgowanie lub dynamizowanie) pozwala zmniejszyć lub całkowicie wyeliminować objawy niepożądane oraz tzw. początkowe pogorszenie stanu chorego, zwiększając jednocześnie moc leczniczą środka.
Rodzaje potencji homeopatycznych
Wyróżniamy trzy rodzaje potencji homeopatycznych:
- Potencja dziesiętna (decymalna) oznaczana symbolem D (przed liczbą) lub rzadziej symbolem X (za liczbą) np. 1X = D1, 2X = D2, D12 lub 12X itd. Rozcieńczenie w stosunku 1:10, czyli 1 część + 9 części rozpuszczalnika.
Niskie potencje dziesiętne obejmują D1 do D6, średnie od D6 do D12, a wysokie to potencje powyżej D12. W aptekach homeopatycznych typowe potencje to D6, D12 i D30. Ten rodzaj potencji jest wykorzystywany w homeopatii klinicznej (objawowej/przyrodniczej) oraz w kompleksach homeopatycznych, czyli preparatach wieloskładnikowych dostępnych w aptekach bez recepty.
- Potencja setna (centymalna) oznaczana symbolem C, CH lub K, jeżeli została wykonana metodą jednego naczynia np. C15, C30, 30K, 200K. Rozcieńczenie w stosunku 1:100 czyli 1 część + 99 części rozpuszczalnika.
Wysokie potencje C i K są chętnie stosowane w homeopatii klasycznej np. C200, 200K, MK, 10MK.
- Potencja LM oznaczana rzadziej symbolem Q od quinquaginta milia. Rozcieńczenie w stosunku 1: 50.000 (L=50 i M=1000).
W handlu znajduje się 30 potencji typu LM, przy czym do najczęściej używanych należą: LM6, LM18, LM24 i LM30. Potencje LM mają rzekomo działać łagodnie i są z reguły przeznaczone do codziennego zażywania przez dłuższy czas. Stosowane głównie u osób nadwrażliwych, osłabionych, starszych oraz w leczeniu wspomagającym po jednorazowym podaniu wysokiej potencji C lub K.
Podział ze względu na rozcieńczenie
W zależności od rozcieńczenia potencje homeopatyczne można podzielić na:
- słabe – według homeopatów działające głównie lokalnie do D30, C30, 30K
- średnie – według homeopatów działające na poziomie emocjonalnym: D200, C200, 200K
- wysokie – według homeopatów działające na poziomie mentalnym: MK, 10MK
- bardzo wysokie – do tej grupy należą: 50MK, CMK.
Zob. też: Preparaty homeopatyczne
Jak silnie rozcieńczone są środki homeopatyczne
| Potencja decymalna | Potencja centymalna | Stężenie | Uwagi | Porównanie |
|---|---|---|---|---|
| D1 (1X) | — | 1:10 | Tzw. niska potencja | |
| D2 (2X) | C1 | 1:100 | Nazywana przez homeopatów potencją wyższą niż 1:10 | |
| D6 (6X) | C3 | 10−6 | ||
| D8 (8X) | C4 | 10−8 | Odpowiada dopuszczalnemu stężeniu arsenu w wodzie pitnej w USA. | |
| D12 (12X) | C6 | 10−12 | ||
| D24 (24X) | C12 | 10−24 | 60% prawdopodobieństwa, że zawiera jedną cząsteczkę substancji czynnej, jeśli na początku do sporządzenia roztworu użyto 1 mol substancji czynnej i następnie poddawano kolejnym rozcieńczeniom (potencjowaniu). | |
| D60 (60X) | C30 | 10−60 | Rozcieńczenie zalecane przez Hahnemanna do większości zastosowań | Trzeba by podawać 2 miliardy dawek na sekundę przez 4 miliardy lat 6 miliardom pacjentów, by któryś z nich otrzymał jedną cząsteczkę substancji czynnej (2×109 * 6×109 * 4×109 * 365 * 24 * 60 * 60 * 6.02×1023 = 1060).
Gdyby można było stworzyć kulę zawierającą wodę o średnicy równej odległości Ziemi od Słońca i gdyby umieścić tam jedną cząstkę substancji czynnej, byłoby to rozcieńczenie około 30C (dokładniej - 30,89C). |
| D400 (400X) | C200 | 10−400 | Potencja popularnego środka homeopatycznego Oscillococcinum | Żeby pochłonąć jedną cząsteczkę substancji czynnej, pacjent musiałby pochłonąć 10320 obserwowalnych wszechświatów wypełnionych wyłącznie Oscillococcinum (10320= 1080 × 1080 × 1080 × 1080 gdzie 1080 to szacunkowa liczba atomów w naszym obserwowalnym wszechświecie) |
Bibliografia
- Hoes J. "Homeopathie – totaalvisie op ziekte en gezondheid", 2002, ISBN 90-202-4368-3
- Kluczykowska B., Krasowska H., Stożek T. "Wybrane zagadnienia z technologii postaci leku i biofarmacji – skrypt do ćwiczeń dla studentów V roku kierunku aptecznego", Akademia Medyczna im. M. Kopernika, Kraków 1986.
- Strona Pieta Guijto o homeopatii, dostępna w Internecie, dostęp 2007-03-22, 16:10 (niderl.)
- Kusse F. "Wat voor type bent u?", 2000, ISBN 90-71669-55-6
- George Vithoulkas, Alles over homeopathie, Mat Masthoff, Rijswijk: Elmar, 2004, ISBN 90-389-1485-7, OCLC 66543688.
