Protagonista (z greckiego πρωταγωνιστής) – główny aktor w teatrze starożytnej Grecji, najwybitniejszy aktor w teatrze, który prowadził dialog z chórem i innymi aktorami występującymi w sztuce. W teatrze późniejszych epok określano tym mianem osobę, wokół której toczy się akcja, która jest jej głównym motorem, a także której przemiana jest opisywana. Protagonista w tym ujęciu nie musi być osobą graną przez jakiegokolwiek aktora w dramacie.
Protagonistą jest również nazywana osoba przodująca w czymś lub walcząca o coś, a także miano takie przysługuje odtwórcy głównej roli w filmie lub głównemu bohaterowi książki. Pojęcie jest stosowane, poprzez analogię i metaforę do teatru, w odniesieniu do innych sytuacji pozateatralnych.